Sinds 2005 is het aantal mensen dat zich met een vitamine B12-tekort bij de huisarts meldt, snel gegroeid. Net als het aantal patiënten dat injecties eist. Precies wat websites als die van de Stichting B12-tekort bepleiten. Gespecialiseerde klinieken spinnen er garen bij.
Het meisje zat al in een rolstoel, maar dankzij de injecties die hij haar gaf was het steeds beter gegaan met haar en een halfjaar nadat hij de behandelingen was begonnen, kon ze weer lopen. Met deze anekdote was Hajo Auwerda najaar 2019 een opvallende spreker op het congres Praktische Huisartsgeneeskunde in Houten. Zijn publiek, een tiental huisartsen die hadden gehoopt iets bij te leren over vitamine B12, wist duidelijk niet goed wat ze met het Messias-achtige verhaal aan moest.
Hajo Auwerda is internist-hematoloog en begon in 2016 in Amsterdam de B12 Kliniek. Daarnaast was hij betrokken bij de oprichting van het B12 Institute in Rotterdam, dat eerder in 2016 zijn deuren opende. De centra lijken te voorzien in een behoefte. Direct bij aanvang hadden ze een forse wachtlijst en al is die inmiddels geslonken, er melden zich nog altijd meer gegadigden aan dan de behandelaars…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Tekort vit B12 is geen hype
Bijzonder jammer dat ik weer zoveel venijn lees in dit artikel. Er is kennelijk veel scepsis tegen het accepteren van de ernstige klachten (met onherstelbare zenuwschade) waarmee mensen jaren rondlopen en de betrekkelijk simpele oplossing ervan. Mijn dochter was doodziek toen zij op haar 15e een bloedtest kreeg waarbij het vitamine tekort werd aangetoond. Vaak hebben patiënten juist een opname probleem. Daarom helpt het niet een oraal supplement te nemen. Immers: als de vitamine niet uit het voedsel opgenomen kan worden, gebeurt dit ook niet door een pil. Wanneer ik dit stuk lees kan ik me niet ontrekken aan de gedachte dat patienten hier worden weggezet als hysterische hypochondrieërs. Junkies die schreeuwen om een shot. Notabe in de bloedbaan, volgens dit artikel. Iets dat juist voorkomen dient te worden. Er bestaat onder artsen inderdaad geen consensus (en ook bar weinig kennis) over de behandeling van vitamine B-12 tekort. Dat is precies de reden waarom zoveel patienten tegen een muur aanlopen. Juist ook het voorschrijven van vitamine B-12 pillen in de beginfase van een behandeling zorgt voor mess ups. Je kunt dan niet meer testen hoe het werkelijk gesteld is met de levels. De levels in het bloed en de levels op celniveau zijn ook niet één en hetzelfde. Ik heb met mijn dochter het geluk gehad met een huisarts die de tekorten behandelt op basis van de klachten. (hoewel zij wel alle mogelijke onderzoeken heeft gehad om te achterhalen waarom zij zelf geen vitamine B-12 kan opnemen) De injecties zijn het verschil tussen een jonge vrouw die alles aankan of een lappenpop die nog geen stukje kan fietsen. Praat me dus alsjeblieft niet over een 'hype'. This is real. De werkelijke 'hype' is imo het voortdurend framen van deze patiënten als aanstellers en hun behandelaars wegzetten als charlatans en opportunisten. Dit artikel is daarop helaas geen uitzondering.
Anne Westerik, projectmanager Zael
Hoge vitB12-spiegel leidt mogelijk tot ongunstige effecten
De diagnostiek van een vitamine B12-tekort kent een aantal beperkingen [1,2,3]. Patiënten willen zekerheid en behandelaars willen hen die zo goed mogelijk geven. Het NHG-standpunt uit 2014 beschrijft: “Er bestaat geen test waarmee vitamine B12 tekort als oorzaak van klachten met zekerheid van worden aangetoond of uitgesloten” [2]. Zo’n uitspraak helpt de patiënt niet voldoende, geeft de huisarts niet altijd houvast en legitimeert het bestaan van zelfstandige vitamine B12-behandelcentra. In de NHG-update (2018) is overigens een zeer bruikbaar flowschema over diagnostiek naar vitamine B12-deficiëntie opgenomen [3]. Als mede-auteur van het artikel in JAMA Network Open [4] wil ik onze bevindingen toelichten. Deelnemers van het PREVEND-cohort zijn afkomstig uit de stad Groningen en hebben merendeels een Noord Europese achtergrond. Na 8,2 jaar follow-up hadden deelnemers in het hoogste kwartiel een hazardratio van 1,85 op overlijden t.o.v. deelnemers in het laagste kwartiel in een gecorrigeerde analyse. Deelnemers die vitamine B12-injecties kregen toegediend werden uitgesloten. Informatie over orale vitamine B12-supplementen was niet beschikbaar. De NHANES studie werd uitgevoerd in een Noord-Amerikaanse populatie met veel meer etnische diversiteit en comorbiditeit [5]. Onduidelijk is of mensen die vitamine B12-injecties kregen werden uitgesloten. In deze studie werd een verhoogd mortaliteitsrisico gevonden in de groep met een lage vitamine B12-spiegel. De deelnemers met een hoge vitamine B12-spiegel hadden een verhoogde cardiovasculaire mortaliteit. Beide studies laten geen conclusie toe over causaliteit. Het verantwoordelijk mechanisme voor de associatie tussen hoge vitamine B12-spiegels en ongunstige uitkomstmaten is vooralsnog onduidelijk. In NHANES werd ook gekeken naar het effect van orale vitamine B12-suppletie die met name werd gebruikt door mensen met comorbiditeit. Er werd geen associatie gevonden tussen het gebruik van vitamine B12-supplementen en (cardiovasculaire) mortaliteit [5]. De auteurs concluderen stellig dat het gebruik van (hoge doses) orale vitamine B12-supplementen veilig is. Naar mijn mening is deze conclusie voorbarig en niet per se te extrapoleren naar de Nederlandse situatie: 1) De NHANES-publicatie is uitgevoerd in een populatie met aanzienlijke comorbiditeit; 2) In 11 studies (inclusief de PREVEND- en exclusief de NHANES-publicatie) werd een ongunstig verband met de uitkomstmaat gevonden en in 9 publicaties niet [5]. Tot slot: Harmans verwijst naar langdurige toediening van megadoses vitamine B12 tot klachten zijn verdwenen, zoals wordt voorgestaan door vitamine B12-behandelcentra. Onverlet het leed van mensen met een mogelijk vitamine B12 tekort is deze benadering niet “evidence based”.
1. Harmans L. De B12-vraag. Waar komt dat tekort toch vandaan? Ned. Tijdschr Geneesk. 2020;1674:C4718.
2. Wiersma T, Woutersen-Koch H. NHG-Standpunt Diagnostiek van vitamine-B12-deficiëntie. Huisarts en Wetenschap. 2014:57.
3. Laboratoriumdiagnostiek vitamine B12 deficiëntie (LESA). Utrecht;NHG:2018.
4. Flores-Guerrero JL , Minovic I , Groothof D, et al. Association of Plasma Concentration of Vitamin B12 With All-Cause Mortality in the General Population in the Netherlands. JAMA Netw Open. 2020;3:e1919274.
5. Wolffenbuttel BHR , Heiner-Fokkema MR, Green R, Gans ROB. Relationship between serum B12 concentrations and mortality: experience in NHANES. BMC Med. 2020;18:307.
dr. Robin Dullaart, internist-endocrinoloog n.p.
Hef lacune in kennis op
Dit artikel heeft het leven van de B12 patiënt op de kop gezet. Zeer onzorgvuldig en vreselijke bejegening naar patienten. Ik denk dat door jullie geen enkele patiënt in Nederland zo denigrerend is behandeld als de B12 patiënt (met opnamestoornis). Met welk doel is t stuk geschreven?
Dat de NHG volhardend blijft terwijl ze zelf een lacune in kennis bekennen is ook verrassend. Hef deze lacune op...het helpt de patiënt en het zal ook de zorgkosten doen dalen. Ik hoop dat NHG de trots opzij zet en het B12 standpunt aanpast met artsen met klinische ervaring (zij kennen de namen) en dit artikel verwerken
https://b12-institute.nl/diagnose/valkuilen/
Jacqueline Postma, klantadviseur zorg, Medux
Vitamine B12 injecties hype?
Het is heel belangrijk om vooraf goede informatie te verzamelen voordat een artikel wordt geschreven. Ga eens te rade bij Prof Wolffenbuttel (umcg) en schrijf dan een nieuw artikel zonder mensen met B12-tekort klachten zo weg te zetten!
Wilhelmina Bij
De andere kant van de medaille
In het onderzoek rond het vitamine B12-artikel hebben we gezien dat er veel mensen zijn met klachten die zich geholpen voelen met interventies gerelateerd aan vitamine B12. We hebben de huidige stand van zaken zo zorgvuldig mogelijk geanalyseerd vanuit de beschikbare richtlijnen en gegevens (zie tekst en kaders), als ook mensen gesproken die daar een ander perspectief op hebben. Helaas wilde niet iedereen die we daarvoor benaderden meewerken aan het stuk.
Een werkelijk vitamine B12-tekort kan ernstige gevolgen hebben. Het is echter niet zo dat iedereen die zo’n tekort denkt te hebben, dat ook daadwerkelijk heeft. Dat is de andere kant van de medaille van klachten die vaak aspecifiek zijn. En dat is nu juist wat wij in dit themanummer over ‘medische hypes’ beschrijven. Het laat onverlet dat veel mensen zonder B12-tekort dezelfde lastige aspecifieke klachten hebben, die we ook niet willen ontkennen, maar die een andere aanpak vragen.
Lara Harmans, nieuwsredacteur NTvG