De aortocavale fistel, een zeldzame complicatie van een aneurysma van de abdominale aorta

– Four patients, 3 men aged 73, 60 and 81 years with hemodynamic instability and 1 man aged 80 with abdominal symptoms and breathlessness appeared to have an arteriovenous fistula secondary to spontaneous rupture of an atherosclerotic aneurysm: between the aorta and the V. cava inferior or between the A. and the left V. iliaca communis. One patient died, one patient had postoperative decompensatio cordis, one suffered a deep vein thrombosis and the 4th recovered without symptoms. The presence of an aortocaval fistula has to be considered in patients with a symptomatic abdominal aneurysm with a harsh bruit heard over the abdomen, signs of high venous pressure and peripheral hypoperfusion. When no rupture of the aneurysm is found at laparotomy in symptomatic patients, the presence of a fistula is rare, but has to be considered. Furthermore, a fistula can be the underlying cause of therapy-resistant heart failure or acute renal dysfunction. Pre-operative identification can lead to decrease of morbidity and mortality of the phenomenon.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:325-9

Dames en Heren,

Een aortocavale fistel is een abnormale verbinding tussen de abdominale aorta en de V. cava inferior. Patiënten met een dergelijke fistel presenteren zich op uiteenlopende manieren, al naargelang de oorzaak en grootte van de fistel. Het niet beducht zijn op en de onbekendheid met deze aandoening, die voor het eerst beschreven is in 1831, belemmeren een succesvolle behandeling.1 2

In deze klinische les beschrijven wij de verschillende presentatievormen van aortocavale fistels aan de hand van 4 ziektegeschiedenissen en geven wij een overzicht van oorzaken, symptomen, diagnostiek en behandeling.

Patiënt A, een 73-jarige man, werd in shock op de Eerste Hulp gepresenteerd. Heteroanamnestisch was de patiënt de laatste weken toenemend kortademig en had hij geklaagd over rugpijn. Bij lichamelijk onderzoek was een pulserende zwelling palpabel in de buik. De bloeddruk was 70/40 mmHg en de pols 120/min. Bij echografisch onderzoek werd een aneurysma van de abdominale aorta…