CT-scan beter dan X-thorax bij onbegrepen infectie

Bij patiënten met een onbegrepen infectie kan een CT-scan helpen om een pneumonie uit te sluiten. Een substudie van de eerder gepubliceerde OPTIMACT-trial laat zien dat de CT-scan voor dit doel beter is dan een conventionele X-thorax (Eur Radiol. 2023; online 28 april).

Inge van den Berk (Amsterdam UMC) en collega’s onderzochten de waarde van een CT-thorax met een zeer lage stralingsdosis (‘ultra-low-dose chest-CT’, ULDCT) in vergelijking met een conventionele X-thorax. In de hoofdstudie van de OPTIMACT-trial onderzochten ze dit bij patiënten met respiratoire klachten. Voor de recent gepubliceerde deelstudie includeerden ze echter patiënten die de SEH bezochten met een onbegrepen infectie. Dit was gedefinieerd als koorts, ondertemperatuur of een CRP > 20 mg/l bij een patiënt zonder respiratoire klachten of symptomen, bij wie de arts desondanks een X-thorax aanvroeg. Deelnemende patiënten ondergingen ofwel de aangevraagde X-thorax ofwel de CT-thorax.

De studie vond plaats in het Amsterdam UMC en het Spaarne Gasthuis, een groot opleidingsziekenhuis. De deelnemende patiënten (n = 227; gemiddelde leeftijd: 58 jaar) weerspiegelen de (academische) populatie van deze ziekenhuizen: gemiddeld hadden zij vier comorbiditeiten en 40% was immuungecompromitteerd. Twee derde werd vanaf de SEH in het ziekenhuis opgenomen.

Bij 34 patiënten (15%) stelde de radioloog de diagnose ‘pneumonie’ vast; vaker bij patiënten die de CT-scan kregen (21 vs. 9% bij de röntgenfoto). Na 28 dagen bepaalde het onderzoeksteam op basis van het gehele dossier of de patiënt inderdaad een pneumonie had (gehad). Afgezet tegen deze gouden standaard was de CT-thorax over het algemeen beter dan de X-thorax, met een sensitiviteit van 93% (vs. 50%), een specificiteit van 89% (vs. 94%), een positief voorspellende waarde van 54% (vs. 40%) en een negatief voorspellende waarde van 99% (vs. 96%).

De CT-thorax is dus vooral nuttig om een pneumonie uit te sluiten bij zeer kwetsbare patiënten met een onbegrepen infectie. Voor het aantonen van een pneumonie is de waarde echter beperkt.