COVID-19 ook dodelijker voor Nederlandse mannen

In tegenstelling tot de oversterfte door influenza, zijn in Nederland veel meer mannen dodelijk getroffen door COVID-19 dan vrouwen, namelijk 63% (133 van de 212: zie ook de figuur). Deze gegevens sluiten aan op de cijfers in andere landen, zoals China en Italië: in deze landen is ongeveer 60-70% van het aantal sterfgevallen man. De vraag is hoe dat komt en of het ook sleutelinformatie over de pathofysiologie bevat.

Dat mannen besmettelijker zijn moet overigens nog worden bevestigd in populaties waar ook systematisch getest is. De grotere sterfte onder ouderen is wel onmiskenbaar een feit. Deze loopt op van 0,3% onder de 40 jaar tot meer de 20% boven de 80 jaar. Chinese onderzoekers met de eerste vergelijkende studie naar COVID-19 bij jongeren en ouderen, zagen een agressiever multilobair beloop, met meer bacteriële superinfecties en vervolgens eerder multiorgaanfalen. Zij noemen zowel de slechtere systemische en lokale (long)afweer, als de andere ziekten als verklaring.

Recent promotieonderzoek van Emily Gordon uit Australië werpt licht op de man-vrouwverschillen in sterfte. Haar onderzoek bevestigt dat hoewel oudere vrouwen een slechtere algemene gezondheid hebben en meer ziektelast rapporteren, oudere mannen eerder sterven. We noemen dit de ‘man-vrouwgezondheid-sterfteparadox’, die ook in Nederlands LASA-onderzoek gevonden is. Het verschil in totale sterfte blijkt in Gordons studies niet te verklaren door een verschil in kwetsbaarheid. Deze is bij een vergelijking tussen oudere mannen en vrouwen in het ziekenhuis gelijk. De grotere sterfte onder mannen is volgens Gordon eerder een gevolg van een complexe combinatie van minder gunstige biologische en psychosociale factoren.

Testosteron geeft snellere veroudering van het immuunsysteem, terwijl oestrogeen beschermend werkt en ook een gunstiger cardiovasculair profiel geeft. Dierproeven met SARS bevestigen dit gunstige effect van oestrogenen. Verder speelt het risicovollere gedrag van mannen een rol: ze hebben meer gerookt en gedronken en vragen minder snel hulp.In hun recente media-uitlatingen steunen onderzoekers van Johns Hopkins en Emory University de verklaring van Gordon voor de man-vrouwverschillen in COVID-19-sterfte.

Figuur