Consensus 'Radiotherapie bij het niet-kleincellige longcarcinoom'

- 8000-9000 new patients with lung cancer are diagnosed yearly in the Netherlands. Of these 10-30 can be treated by surgery, which because of co-morbidity or the extent of the disease is impossible in the others.

There is agreement on the terms ‘curative’, ‘radical’ and ‘palliative’ radiotherapy: curative radiotherapy aims at cure through destruction of all tumour cells, on the assumption that the neoplasia has not metastasized (this applies to patients with tumours in stage I and II and sometimes in stage III); radical radiotherapy aims at postponement of locoregional tumour growth; this has a positive effect on the patient's duration of survival and quality of life, but it is to be expected that the patient will die from distant metastases (this treatment is indicated for patients with stage IIIA disease); palliative radiotherapy aims at improvement of the quality of life rather than on prolonging the duration of survival.

Patients with a stage III tumour (locoregional invasion making surgical treatment impossible but without distant metastases) without complaints should receive radiotherapy, because these patients are candidates for prolonged survival. In the future the best therapy for these patients could be a combined modality (chemotherapy in combination with radiotherapy).

Lung cancer patients with an irresectable tumour should be included as often as possible in clinical trials. During treatment checking quality of life, taking into account the objective and the side effects of the treatment, is important. All medical experts who look after the patient, should inform each other on the actual state of health of the patient and any appointments made. A personal file with this information, kept by the patient himself, has been advocated for this purpose.

Samenvatting

Jaarlijks wordt bij 8000 tot 9000 patiënten een longcarcinoom vastgesteld. Van dezen komt 10-30 in aanmerking voor chirurgische resectie, de overigen niet vanwege comorbiditeit of omdat de tumor door zijn uitgebreidheid niet te reseceren is.

Er is consensus over de begrippen ‘curatieve’, ‘radicale’ en ‘palliatieve’ radiotherapie: curatieve radiotherapie is gericht op genezing door vernietiging van alle tumorcellen, waarbij aangenomen wordt dat de tumorziekte niet gemetastaseerd is (dit geldt voor patiënten met een tumor in stadium I en II en soms in stadium III); radicale radiotherapie heeft als doel uitstel van locoregionale tumorgroei; hierdoor worden de overlevingsduur en de kwaliteit van leven positief beïnvloed, maar de verwachting blijft dat de patiënt zal overlijden aan metastasen op afstand (deze behandeling geldt voor patiënten met een stadium-IIIA-ziekte); palliatieve radiotherapie heeft als doel verbetering van de kwaliteit van leven en niet verlenging van overleving.

Patiënten met een tumor in stadium III (tumor met locoregionale uitbreiding waardoor chirurgie niet meer mogelijk is, maar zonder metastasen op afstand) komen in aanmerking voor directe behandeling met radiotherapie ook indien er geen klachten zijn. Juist dan zijn er de beste kansen voor het bereiken van een langere overleving. In de toekomst zou wellicht combinatiebehandeling van chemotherapie met radiotherapie voor hen kunnen zijn aangewezen.

Het blijft belangrijk patiënten met een niet reseceerbaar carcinoom te behandelen in trialverband. Tijdens de behandeling met radiotherapie dient de kwaliteit van leven vastgelegd te worden gezien het doel en de bijwerkingen van de therapie. Begeleiding van de patiënten gebeurt door diverse medisch deskundigen, die elkaar op de hoogte moeten houden van de actuele toestand van de patiënt en van de afspraken die zijn gemaakt. Er wordt voorgesteld een persoonlijk patiëntendossier te gebruiken, dat door de patiënt zelf beheerd wordt en waarin de behandelaars aantekeningen maken.