'Clear cell'-adenocarcinoom van vagina en cervix niet alleen door blootstelling aan diëthylstilbestrol

Onderzoek
A.G.J.M. Hanselaar
M.E. van Loosbroek
O.C.J. Schuurbiers
Th.J.M. Helmerhorst
J. Bulten
J.L. Bernheim
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 1998;142:1876-80
Abstract

Samenvatting

Doel

Actualisering tot mei 1993 van de registratie van Nederlandse patiënten met ‘clear cell’-adenocarcinoom (CCA) van cervix en vagina al dan niet na intra-uteriene expositie aan diëthylstilbestrol (DES).

Opzet

Descriptief.

Plaats

Academisch Ziekenhuis, afd. Pathologie, Nijmegen.

Methoden

Een zoekvraag bij het Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief (PALGA) leverde landelijke gegevens op over vrouwen met CCA, geboren na 1947, toen DES beschikbaar kwam. Klinische gegevens van deze vrouwen werden verkregen van de behandelende gynaecologen. De leeftijdsverdeling van vrouwen geboren na 1947 werd vergeleken met die van vrouwen geboren in of vóór 1947.

Resultaten

Van 73 van de 88 vrouwen met CCA, geboren na 1947, waren gegevens over mogelijke DES-blootstelling bekend. Bij 47 (64) werd blootstelling aan DES vermeld. Bij de meeste patiënten werd CCA in stadium I of II gediagnosticeerd. Stadium III en IV en een hoge graad van celkernatypie gingen gepaard met een ongunstige prognose. De leeftijdsverdeling van alle vrouwen met CCA toonde twee pieken: bij 26 jaar en bij 71 jaar. De bimodale leeftijdsverdeling gold ook voor de niet aan DES blootgestelde vrouwen, wat op alternatieve risicofactoren wijst, zoals menarche, menopauze, andere agentia dan DES, en genetische voorbestemming.

Conclusie

Hoewel DES in Nederland al 20 jaar bij zwangere vrouwen niet meer voorgeschreven wordt, blijft CCA actueel. Het is van belang alert te blijven en de gegevens van CCA-patiënten periodiek te actualiseren en te evalueren. Postmenopauzale observatie van aan DES blootgestelde vrouwen is voorzichtigheidshalve aan te bevelen.

Auteursinformatie

Academisch Ziekenhuis, afd. Pathologie, Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen.

Dr.A.G.J.M.Hanselaar en J.Bulten, pathologen; mw.M.E.van Loosbroek en mw.O.C.J.Schuurbiers, co-assistenten.

Academisch Ziekenhuis Rotterdam-Dijkzigt, afd. Gynaecologie, Rotterdam.

Prof.dr.Th.J.M.Helmerhorst, gynaecoloog.

Vrije Universiteit, faculteit Geneeskunde en Farmacie, eenheid Menselijke Ecologie, Brussel, België.

Prof.dr.J.L.Bernheim, internist-oncoloog.

Contact dr.A.G.J.M.Hanselaar

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties