Chronische insomnie: niet altijd psychofysiologisch

Objective

To determine the sensitivity, specificity and the positive and negative predictive value of taking a detailed sleep history for making the diagnosis of psychophysiological insomnia.

Design

Retrospective case file study.

Method

We examined 767 patients referred to the Amsterdam Centre for Sleep and Wake Disorders, and who underwent polysomnography for the first time between 1 January and 31 December 2010. We compared the probable diagnosis made following history-taking with the final diagnosis made after polysomnography. In this we differentiated between organic and non-organic insomnia. The sensitivity, specificity, positive and negative predictive values of the sleep history were calculated.

Results

In 24.8% of the 303 patients whose histories did not indicate organic insomnia, polysomnography showed there to be an organic cause. Primary causes were obstructive sleep apnoea (13.2%), upper airway resistance syndrome (5.4%), and periodic limb movement disorder (4.0%) or a combination of these. In the histories of 464 patients there were indications that the insomnia had an organic cause and in 325 of them this was confirmed by polysomnography. The sensitivity of detailed history taking to psychophysiological insomnia was 62.1%, the specificity 81.3%, the positive predictive value was 75.2% and the negative predictive value was 70.0%. In patients under the age of 40 with a score on the Epworth sleepiness scale < 10 (i.e. no hypersomnolence), a BMI < 25 kg/m²and indications of psychophysiological insomnia, organic insomnia could not be demonstrated, with the exception of one parasomnia.

Conclusion

History-taking only meant that the organic cause was missed in a substantial percentage of patients with insomnia, in particular in older patients with hypersomnolence and a high BMI.

Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

Samenvatting

Doel

Het bepalen van de sensitiviteit, de specificiteit, en de positief en negatief voorspellende waarde van een gerichte slaapanamnese voor het stellen van de diagnose 'psychofysiologische insomnie'.

Opzet

Retrospectief dossieronderzoek.

Methode

We onderzochten 767 patiënten die wegens chronische insomnie waren verwezen naar het Amsterdam WaakSlaapCentrum en die voor de eerste keer polysomnografie ondergingen in de periode 1 januari-31 december 2010. We vergeleken de waarschijnlijkheidsdiagnose na anamnese met de uiteindelijke diagnose na polysomnografie. Hierbij maakten we onderscheid tussen organische en niet-organische insomnie. De sensitiviteit, specificiteit, positief en negatief voorspellende waarde van de slaapanamnese werden berekend.

Resultaten

Bij 24,8% van de 303 patiënten zonder anamnestische aanwijzingen voor organische insomnie toonde het polysomnogram toch een organische oorzaak. De voornaamste oorzaken waren obstructieve-slaapapneusyndroom (13,2%), 'upper airway resistance'-syndroom (5,4%) en 'periodic limb movement disorder' (4,0%) of een combinatie hiervan. Anamnestisch waren er bij 464 patiënten aanwijzingen voor een organische oorzaak van de slapeloosheid. Bij 325 van hen werd een organische oorzaak bevestigd met polysomnografie. De sensitiviteit van de anamnese voor het opsporen van een niet-organische insomnie was daarom 62,1%, de specificiteit 81,3%, de positief voorspellende waarde 75,2% en de negatief voorspellende waarde 70,0%. Bij patiënten < 40 jaar, met een 'Epworth sleepiness scale'-score < 10 (dat wil zeggen: geen hypersomnolentie), een BMI < 25 kg/m² en aanwijzingen voor een psychofysiologische insomnie werd bij polysomnografie geen organische insomnie aangetoond, behalve een parasomnie.

Conclusie

Door alleen gebruik te maken van een slaapanamnese wordt bij een substantieel deel van de patiënten met slapeloosheid een organische oorzaak gemist, met name bij oudere patiënten met hypersomnolentie en een hoge BMI.