Cholinesteraseremmers bij de ziekte van Alzheimer: voorlopige aanbevelingen voor de praktijk

- Several cholinesterase inhibitors have recently become available for Alzheimer's disease. To reach consensus about their relevance and use in daily practice, a meeting with clinical experts was organised by the section of Geriatric Psychiatry of the Dutch Society for Psychiatry.

- So far, available drugs have only very modest effects on cognitive functioning and clinical impression, compared with placebo. The question whether these effects are clinically relevant cannot be answered yet.

- Awaiting the results of further studies, it was decided not to use cholinesterase inhibitors on a routine basis but to limit prescription of these drugs to research setting or under well-controlled conditions with regard to diagnosis and evaluation. Furthermore, prescription must be limited to mild or moderately severe dementia caused by ‘probable Alzheimer's disease’.

- Proper evaluation in the individual patient is still an unresolved problem. Therefore, n = 1 protocols are to be designed. These should include the use of appropriate and standardised instruments measuring cognitive functions, behavioural functions and activities of daily life.

- The skills and experience required will be available in specialised and multidisciplinary units for dementia. Pharmaceutical treatment for Alzheimer's disease must be integrated with all other available forms of patient care.

Samenvatting

- De laatste jaren zijn verschillende cholinesteraseremmers beschikbaar gekomen voor de ziekte van Alzheimer. Onlangs heeft, op initiatief van de sectie Psychiatrie voor Ouderen van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, een bijeenkomst plaatsgevonden met een aantal ter zake kundige clinici, onder meer om overeenstemming te bereiken over de klinische relevantie van deze middelen en de eventuele toepassingen in de praktijk.

- De tot dusver beschikbare farmacotherapeutische mogelijkheden bij de ziekte van Alzheimer hebben, ten opzichte van placebo, een zeer bescheiden effect op het cognitief en klinisch functioneren. De vraag in hoeverre dit effect klinisch relevant is, kan op dit moment niet worden beantwoord.

- In afwachting van meer onderzoeksgegevens wordt aangeraden de middelen niet routinematig toe te passen, maar uitsluitend in het kader van wetenschappelijk onderzoek en (of) onder goed gecontroleerde omstandigheden met betrekking tot diagnostiek en evaluatie. Prescriptie dient beperkt te blijven tot patiënten met lichte tot matig ernstige dementie die ‘waarschijnlijk’ het gevolg is van de ziekte van Alzheimer.

- Evaluatie van het effect bij de individuele patiënt is nog een probleem. Hiervoor moeten ‘n = 1’-protocollen nader worden uitgewerkt. Het effect van de middelen moet in ieder geval systematisch met behulp van daartoe geschikte en gestandaardiseerde schalen worden geëvalueerd, ten aanzien van zowel de cognitieve functies als het gedragsmatig functioneren en het algemeen functioneren in de dagelijkse praktijk.

- De benodigde kennis en ervaring zijn doorgaans vooral aanwezig op gespecialiseerde multidisciplinaire afdelingen voor dementiediagnostiek. Het verdient sterk de voorkeur dat behandeling met farmaca tegen de ziekte van Alzheimer is ingebed in het geheel van de overige behandelingen.