Samenvatting
Doel
Opstellen van systematische review van de publicaties over het volume-uitkomsteffect van pancreasoperaties en het effect vaststellen van een aanhoudend pleidooi voor centralisatie van pylorussparende pancreaticoduodenectomie in Nederland.
Opzet
Systematische review en retrospectief evaluatieonderzoek.
Methode
Een literatuurstudie werd verricht naar onderzoeken die de sterfte na pancreasresectie vergelijken tussen hoog- en laagvolumeziekenhuizen. De studies werden onafhankelijk beoordeeld op ontwerp, inclusiecriteria, afkapwaarde voor hoog- en laagvolume en de primaire uitkomstmaat ziekenhuissterfte. Daarnaast werd informatie opgevraagd van de Landelijke Medische Registratie over de sterfte na pancreaticoduodenectomie in de periode 1994-2003 in de Nederlandse ziekenhuizen, die werden verdeeld in 4 volumecategorieën. Het effect van het terugkerende pleidooi voor centralisatie gedurende dit decennium werd geanalyseerd.
Resultaten
Twaalf observationele studies met in totaal 19.688 patiënten werden geïncludeerd in de systematische review. Gezien de heterogeniteit van de studies werd geen meta-analyse, maar een kwalitatieve analyse uitgevoerd. Het relatieve risico om te overlijden in een hoogvolumeziekenhuis vergeleken met een laagvolumeziekenhuis varieerde van 0,07 tot 0,76 en was omgekeerd evenredig met de volumecategorieën. In de verschillende analysen verricht gedurende de 10 jaar in Nederland was de sterfte 14-17 in ziekenhuizen met een volume kleiner dan 5 pancreaticoduodenectomieën per jaar en 0,0-3,5 in ziekenhuizen met een volume groter dan 24 van deze ingrepen per jaar. Het percentage patiënten geopereerd in ziekenhuizen met een volume kleiner dan 10 pancreaticoduodenectomieën per jaar was 57 (454/792) in 2001-2003 vergeleken met 65 (280/428) in 1994-1995.
Conclusie
De systematische review liet een omgekeerde relatie zien tussen ziekenhuisvolume en -sterfte na pancreasresectie en bevestigde het nut van centralisatie van deze operatie in hoogvolumeziekenhuizen. Het 10 jaar durende pleidooi voor kwaliteitsevaluatie en zo nodig centralisatie van pancreaticoduodenectomie in Nederland had niet geresulteerd in een reductie van de ziekenhuissterfte noch in een verandering in het verwijzingspatroon in Nederland.
Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:791-8
Reacties