Bloedingen bij gebruikers van vitamine K-antagonisten

Achtergrond en het waarom van de studie

In Nederland krijgen jaarlijks 4000 gebruikers van een vitamine K-antagonist (VKA), zoals fenprocoumon of acenocoumarol, een ernstige bloeding. Meer dan 600 mensen overlijden hieraan. De behandeling bestaat uit het toedienen van protrombinecomplexconcentraat. Hoewel dit antidotum voor VKA al sinds 1973 op de markt is, bestaat er geen consensus over de beste doseerstrategie.

Recente observationele studies wijzen erop dat een vaste dosering van protrombinecomplexconcentraat van 1000 IE factor IX mogelijk even effectief is in het stoppen van de bloeding als de variabele dosering die de fabrikant adviseert.1,2 Deze vaak hogere variabele dosering wordt berekend op basis van het lichaamsgewicht en de uitgangs- en streefwaarde van de INR.

In de PROPER 3-studie (PROPER 3 staat voor ‘Protrombinecomplexconcentraat, prospectieve evaluatie en rationalisering, studie 3’) willen wij deze hypothese toetsen. De vaste dosis biedt namelijk gemak, snelheid, lagere kosten en mogelijk minder risico op trombotische complicaties.

Vraagstelling

Is een vaste dosis protrombinecomplexconcentraat van 1000 IE factor IX even effectief in het stoppen van een bloeding bij patiënten die een VKA gebruiken als de conventionele variabele dosis?

Opzet van het onderzoek

De PROPER 3-studie is een landelijk gerandomiseerd multicentrisch onderzoek. Alle patiënten met een indicatie voor behandeling met protrombinecomplexconcentraat vanwege een VKA-gerelateerde extracraniële bloeding kunnen deelnemen aan de studie, mits zij 18 jaar of ouder zijn. Patiënten worden gerandomiseerd tussen een vaste dosis protrombinecomplexconcentraat van 1000 IE factor IX of de conventionele variabele dosis. In totaal zijn 310 inclusies en minimaal 8 deelnemende centra vereist om non-inferioriteit van de vaste dosis ten opzichte van de variabele dosis te toetsen.

De primaire uitkomstmaat is de hemostatische effectiviteit, dat wil zeggen: hoe goed stopt de bloeding? Secundaire uitkomstmaten zijn onder meer de behaalde INR na toediening van het protrombinecomplexconcentraat, de tijd tot toediening, het optreden van trombose of bloedingscomplicaties, en de mortaliteit. Tot slot gebruiken we een procedure van uitgestelde toestemming (‘deferred consent’).

Te verwachten resultaten en implementatie

Het onderzoek is in oktober 2015 van start gegaan en zal nog minstens 2 jaar lopen. We verwachten dat de studie met een hoge bewijsgraad zal aantonen dat de vaste dosis minstens even effectief is in het stoppen van een VKA-gerelateerde extracraniële bloeding als de variabele dosis. Hierdoor zal brede implementatie van de lage vaste dosis mogelijk worden in Nederland en daarbuiten. Het couperen van VKA-gerelateerde bloedingen zal hiermee sneller en goedkoper worden.

Aanmelden

Nieuwe ziekenhuizen zijn van harte welkom. We staan vooral in contact met hematologen, SEH-artsen en apothekers, maar gezien de breedheid van de studie kunnen ook artsen van andere specialismen hun interesse kenbaar maken. Meer informatie is te vinden op www.proper3.nl. U kunt zich aanmelden via info@proper3.nl.