Blijf het bivalente HPV-vaccin gebruiken

Opinie
Maarten J. Postma
Jan C. Wilschut
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2020;164:D4679
Abstract

Sinds 2010 worden in Nederland 12-jarige meisjes gevaccineerd tegen het humaan papillomavirus (HPV) om te voorkomen dat ze op latere leeftijd baarmoederhalskanker ontwikkelen. Per jaar krijgen in ons land ongeveer 700 vrouwen baarmoederhalskanker, van wie circa 200 aan de ziekte overlijden. Het HPV-vaccin dat in Nederland wordt gebruikt is het 2-valente vaccin, dat de twee meest belangrijke oncogene HPV-typen bevat (HPV16 en -18), die samen verantwoordelijk zijn voor ruim 70% van de gevallen van baarmoederhalskanker. Naast het 2-valente vaccin zijn er twee andere profylactische HPV-vaccins beschikbaar. Allereerst een 4-valent vaccin, dat behalve HPV16 en -18 ook HPV6 en -11 bevat; die laatste twee HPV-typen zijn samen verantwoordelijk voor circa 90% van de gevallen van genitale wratten. Sinds 2016 is er ook een 9-valent vaccin, dat naast HPV6, -11, -16 en -18 nog vijf extra oncogene HPV-typen bevat. Nederland moet binnenkort in een hernieuwde aanbestedingsprocedure beslissen over de vraag of het doorgaat met het gebruik van het 2-valente vaccin dan wel overstapt naar het 4-valente of het 9-valente vaccin.

Zo’n 10 jaar na de introductie van HPV-vaccinatie laten observationele gegevens uit de dagelijkse praktijk zien dat het 2-valente vaccin beter werkt dan mocht worden verwacht. Weliswaar is het nog te vroeg om bescherming tegen baarmoederhalskanker te beoordelen, maar Schots onderzoek toont inmiddels wel aan dat het 2-valente vaccin 89% bescherming biedt tegen de laatste voorstadia van cervixcarcinoom (CIN3+), ongeacht het betrokken HPV-type.1 Soortgelijk onderzoek in Scandinavië met het 4-valente vaccin laat 64% bescherming tegen CIN3+ zien.2,3 Gerandomiseerde klinische studies bevestigen deze bevindingen: 93% protectie tegen CIN3+ voor het 2-valente vaccin,4 versus 43% voor het 4-valente vaccin.5 Het nieuwe 9-valente vaccin biedt allicht een hogere bescherming dan het 4-valente vaccin, maar een gefundeerde beoordeling hiervan is nu nog niet mogelijk.

Kruisreactiviteit tegen HPV-typen die niet in het vaccin zitten

De opmerkelijk hoge effectiviteit van circa 90% voor het 2-valente vaccin kan waarschijnlijk worden toegeschreven aan kruisreactiviteit…

Auteursinformatie

UMCG-Rijksuniversiteit Groningen, Groningen. Afd. Gezondheidswetenschappen: prof.dr. M.J. Postma, farmaco-econoom. Afd. Medische Microbiologie en Infectieppreventie: em.prof.dr. J.C. Wilschut, viroloog.

Contact J.C. Wilschut (j.c.wilschut@umcg.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: er zijn mogelijke belangen gemeld bij dit artikel. ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Auteur Belangenverstrengeling
Maarten J. Postma ICMJE-formulier
Jan C. Wilschut ICMJE-formulier
Bivalent of meervalent HPV-vaccin?
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties