Secundaire analyse van Nederlandse gegevens voor 2010 met een voorspelling voor 2020

Bijdrage van leefstijlfactoren aan kanker

Onderzoek
Caren I. Lanting
Ernest M.M. de Vroome
Sjoerd G. Elias
Piet A. van den Brandt
Flora E. van Leeuwen
Ellen Kampman
Lambertus A. Kiemeney
Petra H.M. Peeters
Esther de Vries
R.A. (Sandra) Bausch-Goldbohm
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:A8085
Abstract

Samenvatting

Doel

Berekenen wat het percentage kankergevallen is dat te wijten is aan leefstijlfactoren op basis van de nieuwste wetenschappelijke gegevens voor Nederland.

Opzet

Secundaire analyse.

Methode

De onderzochte leefstijlfactoren waren: roken, alcoholgebruik, overgewicht, bewegen en 6 voedingsfactoren (consumptie van groente, fruit, vlees en vleeswaren en inname van calcium en voedingsvezel). De leefstijlfactoren werden zo ingedeeld dat de groep met het hoogste risico (bijvoorbeeld rokers) kon worden vergeleken met groepen met lagere risico’s (bijvoorbeeld ex-rokers en niet-rokers). Afkappunten sloten aan bij in Nederland gangbare voorlichtingsboodschappen. We verkregen prevalentiecijfers over risicofactoren uit landelijke databases. Relatieve risico’s voor het verband tussen leefstijl en kanker waren gebaseerd op de internationale literatuur; incidentie- en sterftecijfers voor kanker in 2010 werden verkregen via de Nederlandse Kankerregistratie. We berekenden percentages nieuwe kankergevallen en sterfgevallen voor mannen en vrouwen en per kankersoort apart en ook sommeerden we deze.

Resultaten

We schatten dat van de 98.971 nieuw gediagnosticeerde patiënten met kanker vanaf 20-jarige leeftijd in 2010 in Nederland, er 29.938 (30%) toegeschreven konden worden aan bovengenoemde leefstijlfactoren. Roken had de grootste bijdrage (19% van alle nieuwe kankergevallen), gevolgd door niet-optimale voedingsgewoonten (10%), overgewicht (4%), alcoholgebruik (3%) en lichamelijke inactiviteit (2%). Van de sterfte aan kanker in 2010 was naar schatting 38% toe te schrijven aan leefstijlfactoren. Voorspellingen voor 2020 lieten zien dat bewegen en consumptie van alcohol en vlees minder gaan bijdragen, terwijl overgewicht, afnemende voedingsvezelinname en onvoldoende groente- en fruitconsumptie juist meer gaan bijdragen.

Conclusie

Bijna een derde van alle kankergevallen en bijna 40% van de sterfte aan kanker is toe te schrijven aan een minder gezonde leefstijl.

Auteursinformatie

TNO, Leiden.

Dr. C.I. Lanting, arts-epidemioloog; dr. E.M.M. de Vroome, statisticus; dr.ir. R.A. Bausch-Goldbohm, epidemioloog.

Universitair Medisch Centrum Utrecht, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, Utrecht.

Dr. S.G. Elias en prof.dr. P.H.M. Peeters, epidemiologen.

Maastricht UMC, Maastricht.

Prof.dr. P.A. van den Brandt, voedingskundige en epidemioloog.

Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam.

Prof.dr. F.E. van Leeuwen, epidemioloog.

Wageningen Universiteit, Wageningen.

Prof.dr. E. Kampman, voedingskundige en epidemioloog.

Radboud UMC, Nijmegen.

Prof.dr. L.A. Kiemeney, epidemioloog.

Erasmus MC, Rotterdam.

Dr. E. de Vries, epidemioloog.

Contact dr. C.I. Lanting (caren.lanting@tno.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning voor dit artikel: deze studie werd uitgevoerd door TNO in opdracht van KWF Kankerbestrijding. Het manuscript werd samen met onafhankelijke deskundige kankerepidemiologen geschreven. De publicatie werd vooraf contractueel overeengekomen.

Verantwoording

Lidy-Marie Ouwehand verrichtte het systematisch literatuuronderzoek, Claire Bernaards en Hedwig Hofstetter analyseerden de database ‘Ongevallen en bewegen in Nederland’ en Ellen Dutman deed de data-analyses van de ‘Voedselconsumptiepeiling’.

Auteur Belangenverstrengeling
Caren I. Lanting ICMJE-formulier
Ernest M.M. de Vroome ICMJE-formulier
Sjoerd G. Elias ICMJE-formulier
Piet A. van den Brandt ICMJE-formulier
Flora E. van Leeuwen ICMJE-formulier
Ellen Kampman ICMJE-formulier
Lambertus A. Kiemeney ICMJE-formulier
Petra H.M. Peeters ICMJE-formulier
Esther de Vries ICMJE-formulier
R.A. (Sandra) Bausch-Goldbohm ICMJE-formulier
Invloed van leefgewoonten op kanker bekend: wat nu?
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Roken
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties