RIVM, Centrum voor Bevolkingsonderzoek, Bilthoven.
Dr.ir. M.L. Heijnen, programmacoördinator bevolkingsonderzoek darmkanker
De Gezondheidsraad heeft in november 2009 onder meer op basis van de resultaten van proefbevolkingsonderzoeken geconstateerd dat darmkanker zich uitstekend leent voor screening en de minister van VWS geadviseerd een tweejaarlijks bevolkingsonderzoek naar darmkanker in te voeren. Op verzoek van de minister heeft het RIVM onderzocht wat noodzakelijk is voor de invoering van het bevolkingsonderzoek. Daaruit bleek dat een goede voorbereiding en gefaseerde invoering vereist zijn om de beoogde kwaliteit van het bevolkingsonderzoek en voldoende capaciteit voor vervolgdiagnostiek te garanderen. Vervolgens heeft de minister in juni 2011 besloten tot invoering van het bevolkingsonderzoek en het RIVM gevraagd de regie daarover te voeren.
De invoering van een bevolkingsonderzoek was een omvangrijk project, waarbij veel partijen zijn betrokken. Om tijd te hebben om de benodigde capaciteit voor vervolgdiagnostiek op te bouwen, is gekozen voor een gefaseerde invoering tot 2019. Het bevolkingsonderzoek darmkanker is begin 2014 van start gegaan.
Het RIVM heeft veel waardering voor de organisaties en professionals die betrokken zijn bij de opzet en uitvoering van het bevolkingsonderzoek en de aansluitende diagnostiek. Samen met hen optimaliseert het RIVM op dit moment de processen. De verdeling van de coloscopiecapaciteit en de benodigde capaciteit daarvan voor de komende jaren hebben daarbij de hoogste prioriteit.
Doordat darmkanker een langdurig voorstadium heeft dat relatief eenvoudig is te herkennen en te behandelen, levert screening een aanzienlijke gezondheidswinst op. Door het bevolkingsonderzoek kan darmkanker vroegtijdig worden ontdekt, is de kans groter dat behandeling succes heeft en kan die behandeling vaak minder zwaar zijn. Ook kan een voorstadium worden gevonden en behandeld om daarmee darmkanker te voorkómen.
Het RIVM kijkt positief terug op het eerste jaar van het bevolkingsonderzoek naar darmkanker. Eén jaar na invoering is te vroeg om conclusies over de opbrengst van het bevolkingsonderzoek te trekken. We blijven het bevolkingsonderzoek nauwgezet monitoren en bijsturen waar nodig en mogelijk.
Het bevolkingsonderzoek naar darmkanker loopt precies een jaar. Er was veel gedoe en discussie bij de invoering en ook tijdens dit eerste jaar liepen de discussies hoog op. In oktober 2014 werden de gegevens van de eerste 6 maanden gepresenteerd en in december de eerste ‘ervaringen van professionals’.1,2 Te vroeg om een definitief oordeel te vellen, maar bij het eerste verjaardagskaarsje is het gepast de theorie te toetsen aan de werkelijkheid. Wat levert het onderzoek tot nu toe op? Waar zitten de knelpunten? In dit artikel geven we een voorlopig overzicht van de huidige feiten en een aantal openstaande vragen. De meningen komen aan bod in het interview met Anne Roukema en Ernst Kuipers elders in het NTvG (C2471).
De Europese Commissie adviseerde in 2003 alle lidstaten om bevolkingsonderzoek naar darmkanker te starten. Per land verschilt het nogal: ze gebruiken verschillende soorten tests en laten de opkomst…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Endoscopiecapaciteit bevolkingsonderzoek
De discussie over de te krappe capaciteit voor de screenings-coloscopieën nu en in de toekomst en de verdringing van de endoscopiecapaciteit voor de mensen met klachten is een belangrijk element in deze uitstekende evaluatie na een jaar bevolkingsonderzoek darmkanker. Het is jammer dat in het geheel geen aandacht is besteed aan de mogelijkheid deze capaciteit versneld op peil te brengen door de inschakeling van verpleegkundig endoscopisten, verpleegkundig specialisten, of physician assistants. Ook zij moeten worden opgeleid en getraind om aan de strenge kwaltiteitscriteria te kunnen voldoen, maar de belangrijkste belemmering is een beperking van hun bevoegdheid om poliepen te reseceren. De vraag lijkt mij gerechtvaardigd of dit een noodzakelijke of zinvolle beperking is.
Gerrit Salemink, medisch adviseur