Bescherming daklozen

In Boston (VS) was er eind maart 2020 een toename in COVID-19-infecties in een daklozenopvang. Daarop zijn alle 408 bewoners van deze opvanglocatie (gemiddeld 51,6 jaar; 71,6% man), volgens een eerder diezelfde maand opgesteld protocol, getest op SARS-CoV-2. Van hen bleken er 147 (36%) besmet met het virus, van wie 87,8% op dat moment aangaf geen symptomen te hebben (JAMA. 2020; online 27 april).

Een dergelijke uitbraak heeft zich in Nederland niet voorgedaan, geven straatdokters Marcel Slockers en Marlieke Ridder uit Rotterdam aan. En dat komt niet alleen doordat er hier relatief minder daklozen zijn dan in de VS. ‘Straatdokters hebben al decennia ervaring met epidemieën van hiv, tuberculose, kleerluis en schurft,’ vertelt Slocker. ‘Die zijn eerder succesvol bestreden met spuitomruil, tuberculosescreening en pleiten voor douches.’

De 1,5-meterregel is op een slaapzaal met veel stapelbedden amper te handhaven. In veel steden hebben stadsbesturen na intensief overleg met straatdokters meegewerkt aan een ‘verdunning’ van bedden en extra nachtopvang gecreëerd. In Rotterdam is dit gerealiseerd via hotelbedden, een riviercruiseboot en sporthallen. Sinds half maart wordt in Rotterdam, net als in andere steden, COVID-19-voorlichting gegeven. De GGD heeft voor een isolatie-afdeling gezorgd en straatdokters zijn 24 uur per dag beschikbaar om laagdrempelig daklozen te testen in de opvang..

Zo zijn er op een gegeven moment in een Rotterdamse daklozenopvang 2 COVID-19-patiënten tegelijk gesignaleerd en geïsoleerd, waarna er in deze opvang 40 mensen in volledige quarantaine zijn gegaan. Slockers: ‘Deze opvanginstelling en daklozen verdienen veel lof over het volhouden van de quarantaine, waarbij creatief met middelenmisbruik werd omgegaan. Niemand van die 40 daklozen heeft klachten gekregen.’

Ridder: ‘Tot nu toe zijn er in Rotterdam maar een handvol daklozen geïnfecteerd geraakt met COVID-19 en door de gecreëerde isolatiemogelijkheden kon een grote uitbraak voorkomen worden. Er is alleen bij mensen mét klachten getest, anders dan in Boston, dus over asymptomatische besmettingen kunnen wij niets zeggen.’

De Nederlandse Straatdoktersgroep (www.straatdokter.nl) onderzoekt landelijk de aanpak van COVID-19 bij daklozen. Zij dragen de COVID-19-pandemie en mogelijke toekomstige infectieziekten aan als argumenten om blijvend te stoppen met 12- of 18-persoonsslaapzalen in de nachtopvang.