Belangen

Reeds eerder dit jaar vestigde ik de aandacht op de International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE) (B457) en op het fenomeen van belangenverstrengeling (B461). Beide onderwerpen komen samen in dit nummer van het Tijdschrift. Achterin vindt u namelijk een verklaring van de ICMJE over het melden van belangen. Het was niet alleen noodzakelijk geworden om de procedure iets aan te scherpen, maar ook om het melden uniformer te maken. Het wordt nu zo gemakkelijk gemaakt dat één formulier voldoet voor alle bij de ICMJE aangesloten tijdschriften. Dus als men een manuscript instuurt naar de New England Journal of Medicine en dit wordt geweigerd, kan men hetzelfde artikel (vertaald) aanbieden aan het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (niet een veel voorkomende volgorde, maar ook niet onmogelijk) met gebruikmaking van hetzelfde, niet vertaalde belangenformulier. Nu moet ik toegeven dat dit formulier wel erg op de Amerikaanse situatie is toegespitst waardoor sommige elementen, zoals de mogelijke belangen van minderjarige kinderen, een wat overdreven indruk maken. In Nederland zullen wij deze heet opgediende soep minder warm consumeren. Het formulier bevindt zich bovendien nog in een testfase en pas in april 2010 zal het, met eventueel nog enkele aanpassingen, definitief in gebruik worden genomen. De redactie nodigt auteurs dan ook van harte uit om hun ervaringen met en kritiek op het formulier aan ons door te geven.

Er ontstaat soms discussie over wat wel en wat niet gemeld moet worden aan belangen en ook maken lezers ons soms attent op een niet gemelde belangenverstrengeling. Ten aanzien van niet of onvolledig gemelde belangen heeft de redactie een generaal pardon afgekondigd voor alle auteurs van wie het artikel is gepubliceerd vóór 1 januari 2008 en die verzuimd hebben hun belangen op te geven. De periode 2008-2009 geldt als een overgangsperiode maar met betrekking tot artikelen die vanaf 1 januari 2010 worden gepubliceerd, zullen wij streng toezien op het melden. Wanneer achteraf blijkt dat bepaalde belangen niet zijn aangegeven, zal dat niet alleen in het Tijdschrift worden gepubliceerd maar ook aan de andere onder de ICMJE vallende tijdschriften meegedeeld worden. De gang van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde naar de New England Journal of Medicine (evenmin een veel voorkomende volgorde, maar ook niet onmogelijk) wordt dan wel wat lastiger. Zoals ik in het eerdere redactionele stukje dan ook al aangaf, kan men beter te veel dan te weinig melden.