Behoud van de ovariële functie bij 2 jonge vrouwen met de ziekte van Hodgkin, door laparoscopische transpositie van de ovaria voorafgaand aan abdominale bestraling

- Hodgkin's disease was diagnosed in two girls aged 11 and 15 years, in stages IIIB and IIIA, respectively. Because of localizations in the para-aortic and para-iliac lymph nodes, irradiation of these lymph nodes was considered necessary; this would result in loss of the ovarian function. Transposition of the ovaries was performed by laparoscopy; in the first patient both ovaries were fixed behind the uterus to the midline, in the second the right ovary was fixed at the level of the right iliac crest and the left ovary to the pelvic wall in the cranial direction. Subsequently, the planned irradiation was carried out. In the first patient, the menarche started at the age of 13, in the second, the menstrual cycle returned to normal. In girls and young women needing irradiation of the pelvis, ovarian function may be preserved by transposition of the ovaries in a high-lateral direction, to the level of the iliac crest. If the irradiation has to include the region of para-iliac lymph nodes, as in patients with Hodgkin's disease in stage III, fixation of the adnexa in the midline at a low level behind the uterus may also be considered. Both interventions are possible by laparoscopy. The disadvantage of the midline oophoropexy is that relatively much scattered radiation can reach the ovary in spite of shielding of the median area; the advantage is that a natural form of conception remains possible (tubal function is preserved).

Samenvatting

Bij 2 meisjes van 11 en 15 jaar werd de ziekte van Hodgkin in respectievelijk stadium IIIB en IIIA gediagnosticeerd. Wegens lokalisaties in de para-aortale en para-iliacale lymfklieren werd bestraling van dit gebied noodzakelijk geacht; daarbij zou de ovariële functie verloren gaan. Door een laparoscopische ingreep werden de ovaria verplaatst: bij de eerste patiënt werden beide ovaria achter de uterus in de mediaanlijn gefixeerd, bij de tweede werd het rechter ovarium ter hoogte van de rechter crista iliaca en het linker naar craniaal aan de bekkenwand gefixeerd. Daarna vond de geplande bestraling plaats. Bij de eerste patiënte begon de menarche op 13-jarige leeftijd, bij de tweede herstelde de menstruele cyclus zich. Bij meisjes en jonge vrouwen die voor een bestraling van het bekken in aanmerking komen, zal door verplaatsing van de ovaria naar hooglateraal ter hoogte van de cristae iliacae de ovariële functie kunnen worden behouden. Als de bestraling op het gebied van de para-iliacale klieren moet plaatsvinden, zoals bij patiënten met ziekte van Hodgkin in stadium III, is het fixeren van het adnex naar mediaan ook te overwegen. Beide ingrepen zijn laparoscopisch uitvoerbaar. Het nadeel van de mediane oöforopexie is dat relatief veel strooistraling het ovarium kan bereiken, ondanks afscherming van het mediane gebied; het voordeel is dat een natuurlijke vorm van conceptie mogelijk blijft (de tubae blijven functioneel).