Behandeling van syfilis met malaria of warmte

Until the end of the Second World War, syphilis was a common sexually transmitted infection. This stigmatising infectious disease caused mental decline, paralysis and eventually death. The history of syphilis was given public attention because of ‘malaria therapy’, which had been applied from the First World War onwards in patients with paralytic dementia. In 1917, the Austrian physician Julius Wagner-Jauregg (1857-1940) induced fever in these patients by infecting them with malaria parasites; in 1927, he received the Nobel Prize for his discovery of the healing properties of malarial fever. One source, not cited anywhere, is an interview that the American bacteriologist and science writer/medical journalist Paul de Kruif conducted with Wagner-Jauregg in 1930. The reporting of this meeting, and De Kruif’s later involvement in the mechanical heat treatment of patients with syphilis, form the inspiration for this article. When penicillin became available, both treatments became obsolete.

Conflict of interest and financial support: none declared.

In deze serie schenken we aandacht aan mensen die 100 jaar geleden probeerden om het onvoorstelbare lijden van soldaten en burgers in de Grande Guerre te verlichten. De aandoeningen die ontstonden in de loopgraven en de industriële oorlogsvoering, dwongen hen te zoeken naar creatieve oplossingen. Hiermee staan zij aan de basis van de moderne geneeskunde.

Samenvatting

Tot het einde van de Tweede Wereldoorlog was syfilis een wijdverbreide geslachtsziekte. Deze stigmatiserende infectieziekte leidde tot geestelijke aftakeling, verlamming en uiteindelijk de dood. De geschiedenis van syfilis is bekend geworden door de ‘malariatherapie’, die vanaf de Eerste Wereldoorlog werd toegepast bij patiënten met dementia paralytica. In 1917 wekte de Oostenrijkse arts Julius Wagner-Jauregg (1857-1940) koorts op bij deze patiënten door infectie met malariaparasieten; voor zijn ontdekking van de helende werking van malariakoortsen kreeg hij in 1927 de Nobelprijs. Een nergens geciteerde bron is een interview dat de Amerikaanse bacterioloog en wetenschapsjournalist Paul de Kruif in 1930 had met Wagner-Jauregg. Het verslag hiervan en De Kruifs latere betrokkenheid bij de mechanische warmtebehandeling van patiënten met syfilis vormen de inspiratie voor dit artikel. Toen penicilline beschikbaar kwam waren beide behandelingen echter niet meer nodig.