Arnica werkt niet

De reputatie van arnica, wereldwijd waarschijnlijk het meest toegepaste homeopathische middel, heeft een forse deuk opgelopen. Onderzoekers testten de werking van het middel wat betreft pijnverlichting, zwellingafname en verzachting van kneuzingen bij patiënten die een handoperatie ondergingen. In het Journal of the Royal Society of Medicine (2003;96:60-5) meldden de onderzoekers dat arnica geen enkele werking heeft.

In een dubbelblinde, placebogecontroleerde en gerandomiseerde trial werd het effect van arnica, afkomstig van de plant Arnica montana, onderzocht bij volwassenen die een operatieve behandeling van het carpaletunnelsyndroom ondergingen. De 64 patiënten namen gerandomiseerd dagelijks 3 tabletten van homeopathische arnica 30C of 6C of een placebo, 7 dagen voor de operatie en 14 dagen erna. Primaire meetpunten waren pijn (‘McGill-pijnvragenlijst’) en kneuzing (kleurscheidingsanalyse) op dag 4 na de operatie. Secundaire meetpunten waren zwelling (polsomtrek) en het gebruik van pijnstillende medicatie.

De onderzoekers vonden geen verschillen tussen de groepen in uitkomsten bij primaire en secundaire meetpunten. Zij concluderen dat de trial niet laat zien dat arnica een voordeel heeft boven placebo bij de vermindering van postoperatieve pijn, kneuzing en zwelling bij patiënten die een chirurgische behandeling van het carpaletunnelsyndroom ondergingen.

F.Treuherz, secretaris van de Britse vereniging van homeopaten, liet in het dagblad The Guardian (2 februari 2003) weten verbaasd te zijn over de gebruikte dosis. ‘Hooguit geven wij één dosis voor de operatie, maar meestal alleen na de operatie. Het gebruik lang voordat er geopereerd gaat worden zou een symptoom kunnen stimuleren dat juist behandeld dient te worden.’

De onderzoekers meldden overigens dat er weinig zwelling, pijn en kneuzingen in ieder van de groepen aanwezig waren. De National Health Service merkt in een review op dat de gekozen chirurgische ingreep misschien niet zo'n goed onderzoeksgebied voor arnica was (www.nelh.nhs.uk/hth/arnica.asp). Controversieel is de opmerking van de onderzoekers dat de weefselbeschadiging misschien te ernstig is voor de subtiele effecten van arnica en dat de keuze van het chirurgische model een compromis is tussen ‘minor’ en ‘major’ trauma.