Samenvatting
Achtergrond
Een gastro-intestinale infestatie met de parasiet Enterobius vermicularis komt veel voor bij mensen en is meestal onschuldig. Het meest kenmerkende symptoom is perianale jeuk, maar de worm kan zorgen voor ernstige buikpijn die zich voordoet als een appendicitis. Vroege opsporing kan een onnodige appendectomie voorkomen.
Casus
Een 6-jarig meisje kwam op de Spoedeisende Hulp vanwege pijnaanvallen rechtsonder in de buik. Na lichamelijk onderzoek en een aanvullende echo en CT-scan van het abdomen werd zij opgenomen en behandeld vanwege vermoeden van een doorgemaakte appendicitis perforans. Na behandeling met antibiotica verdwenen de klachten en verdween het abces op een gering restinfiltraat na. Daarna werd zij nog 2 maal opgenomen met recidiverende buikpijn, zonder radiologische aanwijzingen voor een abdominale focus. Wij besloten een diagnostische laparoscopie uit te voeren met appendectomie à froid. Hierbij werden levende wormen in de appendix gevonden. Een behandeling met het anthelminthicum mebendazol was effectief.
Conclusie
Een gastro-intestinale infectie met E. vermicularis komt veel voor, met name bij jonge kinderen. Deze infectie is meestal onschuldig, maar kan zich voordoen als een appendicitis. Geïnfecteerde patiënten zijn eenvoudig te behandelen met mebendazol.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Appendicitis en Enterobius
Collega Levens et al (NTvG 2014;158:2170-4) beschrijven een meisje van 6 jaar met buikpijn en komen tot de conclusie dat dit veroorzaakt wordt door een Enterobius infestatie van de appendix. De onderbouwing is ons inziens onjuist en de casus roept meer vragen op dan ze beantwoordt.
Ten eerste wordt bij dit niet-adipeus 6-jarig kind een groot abces (vlakbij de buikwand) gemist op de echografie. Blijkbaar is hier niet gekeken door een kinderradioloog en er wordt een CT verricht hetgeen uit stralingshygiënisch oogpunt op deze leeftijd ongewenst is. Hierbij wordt geen appendix gezien omdat deze “mogelijk al geoblitereerd is door de ontsteking”. De diagnose appendicitis is dus speculatief.
Ten tweede worden de volgende buikpijn periodes verklaard door basale pneumonieën (klinisch, radiologisch en reagerend op antibiotische therapie). De diagnose appendicitis is wederom niet aangetoond.
Ten derde is de aanwezigheid van Enterobius in de appendix bij kinderen niet merkwaardig. Dit is het natuurlijke biotoop van deze worm en is de prevalentie van deze worminfectie bij kinderen zeer hoog (tot 28%). De diagnose appendicitis ten gevolge van Enterobius infestatie wordt hier niet door ondersteund.
Ten vierde is de appendix bij operatie puntgaaf (in de tekst worden geen afwijkingen bij de operatie genoemd, zelfs geen verklevingen) hetgeen ons merkwaardig voorkomt bij een appendix die het grote abces, zichtbaar op de eerste CT, heeft veroorzaakt en beschouwd werd als geoblitereerd. Ook dit steunt de diagnose appendicitis dus niet.
Tenslotte is de figuur zeer verwarrend omdat de tekst bij de figuur onvolledig is. Hierin staat niet vermeld dat figuur 1a en 1c verschillende CT’s betreffen, waar ruim een half jaar tussen zit.
Kortom, deze casus suggereert dat een Enterobius infestatie een appendiculair abces heeft veroorzaakt en daarna recidiverende buiklachten geeft, maar bevestigt deze diagnose op geen enkele manier. De oorzaak voor het abces in het kleine bekken is op basis van de beschikbaar gestelde informatie niet vast te stellen. In de literatuur is onder andere abcesvorming via het rectum en via het vrouwelijk genitaal beschreven.
Bovendien ontbreekt een kritische opmerking over het gebruik van meerdere CT’s bij een jong kind. Naar onze mening had eerst het echografisch onderzoek herhaald moeten worden door een kinderradioloog, waarbij bij twijfel het verrichten van een MRI bij kinderen de voorkeur boven een CT verdient. Een recente Nederlandse studie heeft aangetoond dat MRI een sensitiviteit van nagenoeg 100% heeft (1).
(1) Thieme ME et al. Diagnostic accuracy and patient acceptance of MRI in children with suspected appendicitis. Eur Radiol. 2014;24:630-7.
Prof. Dr. S. Robben, kinderradioloog MUMC,
Prof. Dr. R. van Rijn, kinderradioloog AMC