Apenpokvirus steekt her en der de kop op

Het apenpokvirus is een virus uit het geslacht van de orthopoxvirussen. Het is een zoönose met een vermoedelijk reservoir in knaagdieren. Er zijn 2 varianten: de ernstiger Congolese variant, waaraan zo’n 10% van de patiënten overlijdt, en de lichtere West-Afrikaanse, waaraan ongeveer 1% van de patiënten overlijdt. Bij de huidige infecties lijkt het steeds om de laatstgenoemde te gaan.

Volgens de richtlijn ‘Pokken’ van de Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding is het apenpokvirus klinisch niet te onderscheiden van een variola-pokkeninfectie. Na een incubatieperiode van 7-17 dagen heeft de patiënt plotseling griepachtige symptomen. Enkele dagen later krijgt de patiënt maculopapulaire uitslag van de slijmvliezen van de mond en farynx en op de huid van het gezicht en onderarmen, die zich later verder verspreidt. In de dagen erna ontstaan er eerst blaasjes, vervolgens pustels en daarna korsten. Zeker in deze eerste dagen kan de ziekte worden verward met waterpokken – maar apenpokkenlaesies ontwikkelen zich allemaal gelijktijdig en vooral op het gezicht en de extremiteiten, inclusief handpalmen en voetzolen.

Pokkenvirussen vallen onder groep A van de meldingsplichtige ziekten, wat inhoudt dat artsen bij verdenking op een infectie contact moeten opnemen met de lokale GGD.

Het virus is normaliter niet heel besmettelijk tussen mensen. Het kan worden overgedragen bij langdurig nauw contact (via lichaamsvloeistoffen, zweren of aerosolen) of via besmet beddengoed of kleding van een patiënt. Bij de behandeling kunnen bepaalde antivirale middelen worden ingezet – deze zijn echter niet geregistreerd in Nederland.

Het is vooralsnog onduidelijk hoe het kan dat er plotseling zo wijdverspreid patiënten opduiken. In Spanje en Portugal zijn bijvoorbeeld nooit eerder besmettingen gemeld, en de 9 gevallen in het VK lijken niet aan elkaar gerelateerd. Mogelijk heeft het iets te maken met de toename van infecties in West-Afrika in de afgelopen 10 jaar, gecombineerd met de toename in reizen na wereldwijde versoepelingen van covid-19-maatregelen.