Antigeenzelftests voor SARS-CoV-2 zijn betrouwbaar

Nu de samenleving heropent, groeit het belang van laagdrempelig en betrouwbaar testen op SARS-CoV-2. Zelftests die mensen thuis kunnen uitvoeren zijn laagdrempelig, maar zijn ze ook betrouwbaar? Dat onderzochten Stohr en collega’s voor 2 merken antigeenzelftests (Clin Microbiol Infect. 2021;S1198-743X00434-1).

In de periode 23 december 2020-17 januari 2021 vroegen zij bezoekers van een GGD-testlocatie in Tilburg om een zelftest uit te voeren zodra ze thuiskwamen van de testafspraak. Deelnemers die een testkit meekregen maar niet binnen 2 uur het resultaat daarvan doorgaven, werden telefonisch verzocht de test alsnog uit te voeren. Het betrof antigeenzelftests van BD (BD Veritor System) en van Roche (Roche SARS-CoV-2 antigen detection test). De onderzoekers vergeleken de resultaten met de PCR-test van de GGD.

In totaal voerden 3201 deelnemers de zelftest uit. Zij waren mediaan 41 jaar (interkwartielafstand: 29-54) en 69% had op dat moment symptomen van covid-19. De PCR-test was positief bij 11,8%, negatief bij 88,1% en niet eenduidig bij 0,1%. Vergeleken met de PCR-test, die als gouden standaard geldt, hadden de antigeenzelftests een sensitiviteit van 55,6% (BD: 49,1; Roche: 61,5) en een specificiteit van 99,8% (BD: 99,9; Roche: 99,7).

Op monsters met een positieve PCR-test voerden de onderzoekers ook een viruskweek uit, waarbij 61,5% positief was. Bij tests met een positieve viruskweek was de ‘cycle threshold’(Ct)-waarde van de PCR-test over het algemeen lager dan bij monsters waarin geen levend virus werd aangetoond. Als de onderzoekers de Ct-waarde waarbij 50% een positieve viruskweek had als gouden standaard gebruikten, steeg de sensitiviteit van de zelftests naar 78,4%.

De antigeenzelftests hebben dus een hoge specificiteit en een redelijk hoge sensitiviteit, zeker voor het aantonen van levend virus. Dat wil zeggen dat er in de GGD-populatie nauwelijks fout-negatieven zijn en redelijk weinig fout-positieven. In een populatie zonder symptomen zijn echter meer fout-positieven te verwachten.

‘Mede op basis van deze bevindingen wordt mensen momenteel geadviseerd zichzelf regelmatig te testen, ook bij afwezigheid van symptomen’, zegt Marc Bonten, arts-microbioloog (UMC Utrecht). ‘Een negatieve zelftest sluit besmettelijkheid niet volledig uit. Een positieve test heeft echter een hoog voorspellende waarde, en kan bevestigd worden met een PCR-test via een GGD testlocatie. Preventie van verspreiding door asymptomatische of presymptomatische mensen draagt bij aan het onder controle brengen van de pandemie.’