Anti-rookcampagnes voor jeugd zijn kosteneffectief

Een Europese onderzoeksgroep stelt op basis van gegevens uit 7 landen dat maatregelen die zich richten op het terugdringen van tabaksgebruik onder jongeren volgens de huidige normen zonder uitzondering kosteneffectief zijn. Het verbieden van roken op scholen was met een kostenplaatje van maximaal 92 euro per gewonnen gezond levensjaar de goedkoopste interventie (Nic Tob Res. 2020;22:1202-09).

De onderzoeksgroep gebruikte gegevens uit 7 steden in 7 EU-landen die deelnamen aan een project gericht op het vinden van de effectiefste strategieën om jongeren minder te laten roken. De onderzoekers gebruikten onder andere vragenlijsten om de financiële kosten van het doorvoeren van 5 verschillende soorten maatregelen op zowel nationaal als gemeentelijk- en schoolniveau te berekenen. Ze koppelden die gegevens aan eerder gerapporteerde gemiddelde effectiviteitscijfers voor de verschillende soorten maatregelen om zo per maatregel en per land te berekenen wat de kosten per gewonnen gezond levensjaar waren.

Volgens de WHO zijn gezondheidsmaatregelen kosteneffectief wanneer ze per gewonnen gezond levensjaar minder dan het bruto nationaal product per capita kosten. Gerichte bewustwordingsprogramma’s op scholen waren met tot 481 euro per gewonnen gezond levensjaar relatief kostbaar. Het implementeren van rookverboden op scholen was met maximaal 92 euro goedkoop. Verbodsmaatregelen buiten scholen, zoals een verbod op het verkopen van rookwaren aan jongeren, kostten maximaal 253 euro per gewonnen gezond jaar. Tussen de landen vonden de onderzoekers nog flinke verschillen, maar voor alle maatregelen gold in alle landen dat ze ruim onder de WHO-richtlijn voor kosteneffectieve interventies bleven.

De auteurs observeren dat landen relatief veel weerstand lijken te hebben tegen het uitrollen van hun tabaksontmoedigingsbeleid. Ze denken dat dit komt doordat overheden makkelijker een duur, weinig kosteneffectief medicijn tot de markt toelaten om daarmee duidelijk aanwijsbare mensen te behandelen, dan dat ze geld uitgeven om grote groepen mensen te behoeden voor ziekten die hen op basis van de statistiek zullen treffen.