Analyse van expertiserapporten van één huisarts-deskundige bij tuchtzaken en schadeclaims tegen huisartsen (1994-2000): lessen voor de praktijk

- Of the reports issued by a general practice expert for disciplinary and malpractice cases in the period 1994 to August 2000, 76 were analysed, with the emphasis on the more serious cases. Infectious diseases and cardiovascular diseases together formed 42 of the cases judged. The starting point of the analysis was the practice of an ‘average general practitioner’. On the basis of jurisprudence and general practice literature, failure to diagnose a rare illness was not automatically regarded as reproachable but failing to estimate the seriousness of a situation was. In the first place it was checked whether or not general practitioner had ad-equately estimated the seriousness of the situation by paying due attention to the alarm signals and risk factors and in the case of diagnostic doubts by ensuring adequate follow-up. According to the analysis, 41 of the cases clearly exhibited reproachable conduct. This figure was twice as high when a locum was working at a practice. Two-thirds of the primary errors were due to the seriousness of the situation not being adequately estimated as a result of too little attention being paid to alarm signals and risk factors as well as a failure to ensure adequate follow-up.

On the basis of the analysis it is advised that the use of a locum should be regarded as a risk situation: better information can be made available by means of an electronic patient file and unequivocal agreements for drawing up reports. For each consultation, the GP must systematically check whether there are alarm signals or risk factors. In the case of diagnostic doubts the clinical picture should be actively followed up by means of clear follow-up appointments at definite times. In the guidelines of the Netherlands Society for General Practitioners, explicit attention should be given to alarm signals and risk factors. In medical training and ongoing professional education, systematic training should be provided in the recognition of serious situations and rare diseases/complications.

Samenvatting

Van de rapporten die door één huisarts-deskundige werden uitgebracht bij tuchtzaken en schadeclaims in de periode 1994-augustus 2000 werden er 76 geanalyseerd, vooral de ernstiger zaken. De beoordeelde problemen betroffen vooral infectieziekten en hart-vaatziekten, tezamen 42. Uitgangspunt van de analyse was het handelen van een ‘doorsneehuisarts’. Op grond van jurisprudentie en huisartsgeneeskundige literatuur werd het missen van een zeldzame ziekte niet zonder meer als verwijtbaar beschouwd, wel het onderschatten van de ernst van een situatie. In de eerste plaats werd nagegaan of de huisarts deze adequaat had ingeschat door aandacht te besteden aan alarmsignalen en risicofactoren, en bij diagnostische twijfel adequate follow-up uit te voeren. In 41 van de gevallen was volgens de analyse duidelijk sprake van verwijtbaar handelen. In situaties van praktijkwaarneming was dit aantal twee maal zo groot als buiten de waarneming. Tweederde van de primaire fouten betrof het inadequaat inschatten van de ernst van de situatie door te weinig aandacht te besteden aan alarmsignalen en risicofactoren, en door een inadequate follow-up.

Op grond van de analyse wordt geadviseerd om de waarneming als een risicosituatie te beschouwen: betere informatie is mogelijk door een toegankelijk elektronisch patiëntendossier en eenduidige afspraken voor verslaglegging. Bij elk contact zal de huisarts systematisch alarmsignalen en risicofactoren moeten nagaan. Bij diagnostische twijfel is actief volgen van een ziektebeeld nodig door middel van duidelijke vervolgafspraken op een concreet tijdstip. In de standaarden van het Nederlands Huisartsen Genootschap zou explicieter aandacht aan alarmsignalen en risicofactoren besteed moeten worden. In opleiding en nascholing zou het herkennen van ernstige situaties en zeldzame ziekten/complicaties systematisch getraind moeten worden.