Amputeren: er valt nog veel te leren

Waarom dit onderzoek?

Bij ernstige wekedelenschade na trauma, ischemie of diabetische ulcera wordt vaak gekozen voor een onderbeensamputatie. Het voordeel van een amputatie op een lager niveau is een beter functioneel herstel. Een mogelijk nadeel is echter een gestoorde wondgenezing, vooral bij patiënten met diabetes mellitus of perifere arteriële insufficiëntie.

Onderzoeksvraag

Wat zijn de functionele resultaten en de eventuele complicaties na een amputatie volgens Syme?

Hoe werd dit onderzocht?

Dit betrof een systematisch literatuuronderzoek.

Belangrijkste resultaten

In 36 observationele studies van matige kwaliteit werden 1056 patiënten met een Syme-amputatie onderzocht. De belangrijkste complicaties waren migratie van het hielpad (7%), en genezingsproblemen van huid en bot. Reamputatie was noodzakelijk bij 20% van de volwassenen, maar niet bij kinderen. Ondanks een groot verschil in het aantal wondcomplicaties tussen ‘dysvasculaire patiënten’ (27%) en traumapatiënten (7%), was er geen verschil in reamputaties. Bijna 70% van de patiënten gebruikte uiteindelijk een prothese.

Figuur 1

Niveaus van voetamputatie

Consequenties voor de praktijk

Het adagium bij amputaties van het been is lang geweest om het niveau van amputatie te kiezen op basis van de verwachte genezing. Daarom kregen patiënten met neuropathische diabetische ulcera, ischemie of beide vaak een onderbeensamputatie. Dit onderzoek laat zien dat wondgenezingscomplicaties na een Syme-amputatie lijken mee te vallen, maar de studies waren van matige kwaliteit en de mate van arteriële insufficiëntie was vaak niet goed gerapporteerd. Toch valt te overwegen om door de voet te amputeren indien noodzakelijk, omdat het door ontwikkelingen in de prothesiologie tegenwoordig vaak mogelijk is een goede prothese te maken voor een distale amputatie.

Partiële voetamputaties bestaan al lang en kennen vele modificaties. Het niveau van een amputatie wordt goeddeels bepaald door de conditie van de weke delen. Voorbeelden van amputatieniveaus zijn transmetatarsaal, en amputatie volgens Lisfranc, Chopart of Pirogoff. Het belangrijkste verschil in bovengenoemde amputaties is het beenlengteverlies, dat bij een Lisfranc- of Chopart-amputatie nihil is, bij een Pirogoff-amputatie 3-5 cm en bij een Syme-amputatie 6-10 cm. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen of een partiële voetamputatie, bijvoorbeeld volgens Pirogoff, met minder beenlengteverlies te verkiezen valt boven een Syme-amputatie. Voor beide technieken is een intact hielpad een vereiste.