Adjuvante chemotherapie bij patiënten geopereerd wegens een vroeg ovariumcarcinoom

- The desirability of adjuvant chemotherapy in patients with early ovarian carcinoma, i.e. a carcinoma limited to the internal genitalia (FIGO stage I-IIA), has long been controversial. Until recently, the few randomised studies that had been performed showed no improvement in survival after adjuvant chemotherapy, but the numbers of patients were too low to yield convincing proof.

- Complete surgical staging in patients with early ovarian carcinoma is of utmost importance to define the stage of the disease. In case of inadequate staging, there is a 24 risk (range 16-46) that undetected tumour deposits will remain in the abdominal cavity following surgery, so that the estimated stage will be too low.

- The combined results of the two largest randomised clinical trials on early ovarian carcinoma to date have recently been published: the ‘Adjuvant chemotherapy in ovarian neoplasm’ (ACTION) trial, coordinated by the European Organisation for Research and Treatment of Cancer (EORTC), and the ‘International collaboration in ovarian neoplasm’ (ICON-1) trial; they showed a significant benefit from adjuvant chemotherapy on overall and progression-free survival in early ovarian cancer.

- The ACTION trial (448 patients), however, also showed that adjuvant chemotherapy only improved the overall and disease-free survival significantly in inadequately staged patients. In the patients who had undergone optimal surgical staging, adjuvant chemotherapy had no effect on the prognosis.

- In the ICON-1 study (477 patients) there was a favourable effect of adjuvant chemotherapy in the whole population. Analysis of this trial, however, shows that most probably only a very small percentage of these patients had undergone optimal surgical staging.

- Based on the published results, the best policy for the treatment of patients with early ovarian cancer is felt to be to make every effort to achieve optimal surgical staging and to reserve the burdensome adjuvant chemotherapy for those patients in whom optimal (re)staging is not feasible.

Samenvatting

- Er bestaat allang een controverse over de wenselijkheid van het toepassen van adjuvante chemotherapie bij patiënten met een vroeg ovariumcarcinoom, dat wil zeggen een carcinoom beperkt tot de genitalia interna. Tot voor kort lieten de weinige gerandomiseerde studies die verricht waren, geen verbetering in overleving zien na het toedienen van adjuvante chemotherapie, maar de patiëntenaantallen waren te laag voor een afdoend bewijs.

- Volledige chirurgische stagering bij het vroege ovariumcarcinoom is van essentieel belang om het stadium van de ziekte vast te stellen. Bij een onvolledige stagering bestaat er een risico van 24 (uitersten: 16-46) dat er na de operatie onopgemerkte tumordeposities in de buikholte achterblijven, waardoor het stadium te laag wordt ingeschat.

- Recent zijn de resultaten van de twee tot nu toe grootste gerandomiseerde studies over het vroege ovariumcarcinoom gepubliceerd: de ‘Adjuvant chemotherapy in ovarian neoplasm’(ACTION)-trial, gecoördineerd door de European Organisation for Research and Treatment of Cancer (EORTC), en de ‘International collaboration in ovarian neoplasm’(ICON-1)-trial. Deze laten een significant voordeel zien ten aanzien van algehele en progressievrije overleving door adjuvante chemotherapie bij patiënten met vroeg ovariumcarcinoom.

- De ACTION-trial (448 patiënten) liet zien dat adjuvante chemotherapie de overleving en ziektevrije overleving significant verbeterde bij patiënten die niet optimaal gestageerd waren. In de groep optimaal gestageerde patiënten had adjuvante chemotherapie geen effect op de prognose.

- In de ICON-1-studie (477 patiënten) werd in de gehele studiegroep een gunstig effect van adjuvante chemotherapie gevonden. Analyse van deze studie laat zien dat waarschijnlijk maar een zeer gering percentage van de ICON-1-patiënten optimaal gestageerd was.

- Op grond van de gepubliceerde resultaten wordt gepleit voor een beleid om bij de behandeling van patiënten met vroeg ovariumcarcinoom te streven naar een optimale chirurgische stagering en de belastende adjuvante chemotherapie te reserveren voor die patiënten bij wie optimale (re)stagering niet haalbaar is.