Acute en chronische Q-koorts; epidemiologie, symptomen, diagnostiek en therapie van infecties met Coxiella burnetii

- Q fever is a zoonosis caused by Coxiella burnetii, an obligate intracellular bacterium. Domestic ungulates and parturient cats are the primary reservoirs of infection. The animals excrete the bacterium in urine, faeces, milk and amniotic fluid. After desiccation the micro-organism spreads via aerosols.

- After inhalation or ingestion and an incubation period of 2-6 weeks acute Q fever may develop with atypical pneumonia and hepatitis as major clinical symptoms. The infection also may present as a flu-like illness or remain asymptomatic. Generally, the prognosis is favourable. However, endocarditis or another chronic form of Q fever occasionally develops with possibly fatal outcome.

- Diagnosis relies upon serologic testing with an indirect immunofluorescence method.

- Doxycycline is the antibiotic of choice in the treatment of Q fever. Endocarditis needs therapy for years with the addition of rifampin or hydroxychloroquine.

- Q fever is poorly recognised due to the variety of clinical presentations.

Samenvatting

- Q-koorts is een zoönose die wordt veroorzaakt door Coxiella burnetii, een obligaat intracellulair groeiende bacterie. Hoefdieren en katten vormen de belangrijkste besmettingsbron. De dieren scheiden de bacterie uit in urine, feces, melk en vruchtwater. Na indroging wordt het micro-organisme via aërosolen verspreid.

- Na inhalatie of ingestie en een incubatietijd van 2-6 weken kan acute Q-koorts ontstaan, met als belangrijkste ziektebeelden atypische pneumonie en hepatitis. De infectie kan ook als een griepachtige aandoening verlopen of asymptomatisch blijven. De prognose is doorgaans gunstig. Een enkele maal ontstaat echter endocarditis of een andere chronische vorm van Q-koorts met mogelijk fatale afloop.

- Diagnostiek vindt plaats door serologisch onderzoek met een immunofluorescentietest.

- Bij de therapie is doxycycline het antibioticum van keuze. Endocarditis vergt jarenlange behandeling waarbij tevens rifampicine of hydroxychloroquine wordt gebruikt.

- Door het wisselende klinische beeld wordt Q-koorts te weinig herkend.