Onzekerheden rond de huidige genderzorg

Collegae,

Bedankt voor dit artikel. 
Ik maak mij ook ernstige zorgen; dank voor deze onderbouwing. 

Groetend Erik Stuveling

Geachte collega Stuveling,

Dank voor uw reactie, die om diverse redenen significant is. Via ons wetenschappelijke werk op dit thema weten wij inmiddels dat uw en onze zorg ook in Nederland onder professionals breed gedeeld wordt, waaronder (kinder)psychiaters, GZ-psychologen werkzaam in de jeugd-GGZ, schoolpsychologen, medici, en ethici. Echter, wij merken bij hen vaak grote aarzeling om zich publiek uit te spreken.

Deze aarzeling is jammer en onnodig. Immers, de huidige genderzorg aan kinderen staat bol van de medisch-ethische afwegingen, die niet exclusief aan genderclinici zijn, maar in de eerste plaats aan de samenleving. Daarmee zijn ook de gezichtspunten van professionals uit andere vakgebieden relevant. 

Dát de genderzorg vele morele dillema’s kent, wordt intussen door de klinische les (hierna KL) waar wij op reageren wel degelijk erkend. Echter, juist daarom is het uitblijven van een reactie op ons commentaar teleurstellend. Twee dilemma’s zullen wij nu nog wat scherper neerzetten.

Ten eerste de zorg dat puberteitsremmers (hierna PRs) iatrogene schade veroorzaken doordat zij de (gender)identiteits- en seksuele ontwikkeling stilleggen. Oftewel, het potentiële ‘medicijn’ tegen genderdysforie, de puberteit, wordt betreffende kinderen ontnomen. Het extreem hoge percentage dat na PRs doorgaat met cross-sekse hormonen, zo’n 95%, roept dus om een verklaring. De Vries, een van de Amsterdamse auteurs van de KL, stelde tegenov het NRC : 

„We kijken heel zorgvuldig naar wie we PRs geven, en dat zijn inderdaad de jongeren met een heel grote kans dat het geen tijdelijke bevlieging is. Kennelijk kunnen we die selectie goed maken.”[i]

Echter, vanuit het Radboudmc uitte Verhaak, ook een van de auteurs, zich tegenover De Groene voorzichtiger, hoewel dat helaas niet doorklinkt in de KL:

‘PRs grijpen in op de hormonale ontwikkeling van het lichaam en dus op de ontwikkeling van het brein en de seksualiteit. En terwijl die ontwikkelingen stilstaan en deze kinderen in seksueel opzicht nog vaak heel pril zijn, moeten ze beslissingen nemen die van invloed zijn op de seksualiteit in hun volwassen leven.’[ii]

Wij achten een iatrogeen effect waarschijnlijk, vanwege de combinatie van het hoge percentage van 95% en het bestaan van bovengenoemde plausibele mechanismen. 

Als tweede dilemma het mogelijke effect van puberteitsremmers op het brein. Immers, de KL stelt wel dat er bij andere toepassingen ‘geen negatief effect op het IQ gezien’ zou worden, maar het Amsterdamse artikel dat in de KL wel geciteerd wordt  toont al het tegendeel: 

“A study in adopted children (N = 30) with precocious puberty who were treated with GnRH analogues, either alone or with growth hormone, showed that their IQ levels had decreased about 7 points after this treatment (Mul et al., 2001).” (1)

Ook suggereert de VUmc studie uit 2015 van Staphorsius et al. dat PRs wel degelijk het cognitieve functioneren van transjongeren negatief beïnvloeden (2). Geboren jongens scoorden na gemiddeld 1,8 jaar PRs significant lager op een test voor  de executieve functies. In de concluderende samenvatting werd deze bevinding echter niet benoemd en mede daardoor ging deze studie ten onrechte de wereld in als geruststellend.

Daarom de vraag: hoe  wegen de auteurs van de KL deze en andere zorgelijke signalen t.a.v. de impact op het brein?

Ten slotte nogmaals onze vraag: hoe is te rechtvaardigen dat ondanks het gebrek aan bewijs  en de grote nadelen, behandeling met PRs en cross-seksehormonen in Nederland toch reguliere zorg zijn?