Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Diagnostisch redeneren bij multimorbiditeit

Klinische praktijk
Marcel G.M. Olde Rikkert
Julian D. Lieverse
Jeroen F. Uleman
Martin P.J. Beeres
C.F. (Erik) Stolper
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:D5537
Abstract
Abstract
Sluiten
Diagnostic reasoning in patients with multimorbidity
  • Many diseases in patients with multimorbidity show interactions, which can be divided in random, causal, complicated of synergistic interactions.
  • Diagnostic reasoning in general should be expanded with a goal assessment when single disease directed guidelines are not applicable to limit diagnostic burden and troubling incidental findings without added diagnostic value.
  • Disease directed diagnostic guidelines are not well adapted to symptoms and complaints of patients with multimorbidity, which urges to first explain these based on progression of the multimorbidity, and only if necessary, expand this to diagnostic work-up for new diseases.
  • Shared decision making on additional diagnostic investigations should anticipate and safeguard added therapeutic value of diagnostic results.
  • New instruments such as causal loop diagrams, which clarify interactions between the individual diseases, may support this multimorbidity targeted diagnostic reasoning.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Toets voor nascholing (verlopen)

Aan dit leerartikel was een toets gekoppeld waarmee je nascholingspunten kon verdienen.

Bekijk de toets

Samenvatting

  • Bij mensen met multimorbiditeit bestaan er vaak interacties tussen de verschillende ziekten; deze worden verdeeld in toevallige, causale, complicerende of synergistische interacties.
  • Het is van groot belang om samen met de patiënt te bepalen wat het doel van de diagnostiek moet zijn, omdat het uitsluiten van diagnoses bij patiënten met interacterende multimorbiditeit snel kan leiden tot belastende overdiagnostiek en ongewenste toevalsbevindingen.
  • Op ziekte gerichte richtlijnen passen niet goed bij de klachten van patiënten met multimorbiditeit; het is daarom verstandig om nieuwe klachten eerst te verklaren vanuit progressie van de bekende multimorbiditeit, indien nodig aangevuld met onderzoek naar nieuwe ziekten.
  • Bij de gezamenlijke besluitvorming over hulpdiagnostiek moet worden besproken wat de consequenties kunnen zijn van de mogelijke uitkomsten.
  • Het diagnostisch redeneren bij patiënten met complexe multimorbiditeit kan worden vergemakkelijkt door een diagram te maken waarin de ziekte-interacties worden gevisualiseerd.
Artikelinformatie
Aanvaard op

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:D5537
Vakgebied
Huisartsgeneeskunde
Interne vakken
Onderwijs en Methodologie
Auteursinformatie

Radboudumc, Nijmegen. Afd. Geriatrie/Radboudumc Alzheimer Centrum: prof.dr. M.G.M. Olde Rikkert, klinisch geriater; J.D. Lieverse, BSc, geneeskundestudent; J.F. Uleman, MSc, promovendus (tevens: Universiteit van Amsterdam, Institute for Advanced Study, Amsterdam). Afd. Eerstelijnsgeneeskunde: drs. M. P.J. Beeres, huisarts (tevens: Huisartspraktijk Parklaan, Hoevelaken). Maastricht University, School for Public Health and Primary Care (CAPHRI), vakgroep Huisartsgeneeskunde, Maastricht: dr. C.F. Stolper, huisarts-onderzoeker (tevens: Universiteit van Antwerpen, faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, vakgroep Eerstelijns- en Interdisciplinaire Zorg, Wilrijk, België).

Contact M.G.M. Olde Rikkert (marcel.olderikkert@radboudumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Marcel G.M. Olde Rikkert ICMJE-formulier
Julian D. Lieverse ICMJE-formulier
Jeroen F. Uleman ICMJE-formulier
Martin P.J. Beeres ICMJE-formulier
C.F. (Erik) Stolper ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Sonja
Dielemans

Geachte schrijvers van dit artikel,

Scrollend door NTVG- CME toetsen vond ik uw artikel.

Wat heeft u het belang van ‘de aanpak van medische klachten bij patiënten met multimorbiditeit’ goed leesbaar geschreven. In het verpleeghuis is deze werkwijze ‘de standaard’ ( als t goed is). Dus een extra motivatie voor een klinische stage (3-6 maanden) in het verpleeghuis voor ALLE aios die in hun eigen werkveld te maken hebben met ‘de oudere, kwetsbare patiënt’.

Een win- win situatie. Het helpt namelijk ook de muren te slechten tussen 1e en 2e lijns zorg. We moeten samenwerken en zo mogelijk dezelfde ‘taal’ spreken in deze zorg. En wellicht ervaren aios het mooie van werken in de 1e lijn/ ouderenzorg en switchen ze van vakgebied. Gezien de werkloosheid na sommige opleidingen zie ik dat als positief bij-effect.  
 

met hartelijke groet,

Sonja Dielemans, specialist ouderengeneeskunde