Een ‘ultimum remedium’ in Nederland van 1920-1970

Zedendelinquentie en chirurgische castratie

Perspectief
Roland M. Bertens
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2018;162:D2838
Abstract

Bij de behandeling van zedendelinquenten roept niets zulke onprettige beelden op als chirurgische castratie, waarbij beide testes worden verwijderd. Deze operatieve ingreep doet primitief of zelfs ‘barbaars’ aan in vergelijking met moderne chemische therapieën. Toch kent Nederland een lange en vrij recente periode waarin deze ingreep regelmatig werd toegepast.

Samenvatting

Vanaf de jaren 20 van de vorige eeuw werd chirurgische castratie in Nederland steeds meer geaccepteerd als ‘behandeling’ voor zedendelinquenten. Hoewel deze therapie doorgaans werd gezien als laatste ‘redmiddel’ (ultimum remedium), liep het aantal castraties in de daaropvolgende decennia toch in de honderden. Gegeven de toepassing bij zedendelinquenten was castratie een ingreep die plaatsvond binnen een spanningsveld van medische én maatschappelijke overtuigingen. Zo werd ze geregeld toegepast bij homoseksuele ontuchtplegers die binnen het kader van terbeschikkingstelling van de regering waren opgesloten. Door verschuivende maatschappelijke en medische opvattingen kwam er eind van de jaren 60 een einde aan de castratiepraktijk.

Auteursinformatie

UMC Utrecht, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde: mr.drs. R.M. Bertens, historicus en gezondheidsjurist.

Contact R.M. Bertens (r.m.bertens-2@umcutrecht.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Verantwoording

Dit artikel vat de belangrijkste bevindingen samen uit het onderzoeksrapport ‘Therapeutische castratie en andere psychiatrische behandelingen van zedendelinquenten 1920-1970’ van juni 2015. Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VWS door hoofdonderzoeker prof.dr. Joost Vijselaar, dr. Bram Bouwens, drs. Jacomien Gijzeman en de auteur van dit artikel.

Auteur Belangenverstrengeling
Roland M. Bertens ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties