Neuroloog in huis verkort verblijfsduur op SEH

Een goede titel voor een publicatie is pakkend en dekt de lading. In de ‘in het kort’ door Laurien Kuhrij en Paul Nederkoorn is aan de eerste voorwaarde zonder twijfel voldaan, maar niet aan de tweede.

De conclusie die de auteurs trekken (“Neuroloog in huis verkort verblijfsduur op SEH”) volgt niet uit de resultaten van het besproken onderzoek van Van der Linden et al.

De auteurs lijken te veronderstellen dat de onderzochte interventie bestond uit de aanwezigheid in het ziekenhuis of op de SEH van een neuroloog gedurende diensturen. In feite  bestond de interventie uit de aanwezigheid van meerdere specialisten (waaronder neurologen, maar bijvoorbeeld ook radiologen). Dit is begrijpelijk omdat de interventie in de ‘Methods’ van het besproken artikel niet adequaat wordt beschreven. Pas in de ‘Discussion’ blijkt waaruit de interventie bestond.

Terecht beschouwen Van der Linden et al. hun werk als ‘hypothesis generating’. Zij geven hypothesen voor de observatie dat de doorstroming van neurologische patiënten verbetert bij aanwezigheid van meerdere poortspecialisten in het ziekenhuis tijdens diensturen, zoals doortastender besluitvorming door de arts-assistent/neuroloog, maar ook snellere verslaglegging door de radioloog. Welke hypothese het meest aannemelijk is, is niet afdoende onderzocht. De conclusie dat juist de aanwezigheid van een neuroloog in huis tijdens diensturen de verblijfsduur van neurologische patiënten op de SEH verkort kan niet getrokken worden.

De auteurs bespreken zwaktes in de studie van Van de Linden. De zeer beperkte ‘Methods’ roept meer vragen op dan zij bespreken. Het is onduidelijk wat de rol van de neuroloog op de SEH was. Was er alleen sprake van supervisie of handelde de neuroloog ook zelf consulten af? Uit het artikel maak ik op (de beschrijving van de interventie is echter erg vaag) dat dit laatste op zijn minst incidenteel het geval was. Extra handen op de SEH leiden natuurlijk tot een kortere verblijfsduur. De vraag is of deze extra handen van de neuroloog moeten zijn, of bijvoorbeeld van een arts-assistent. Deze vraag is met dit onderzoek niet beantwoord.

De beschrijving van de ‘Results’ roept ook vragen op. Wat was de gemiddelde ervaring van de arts-assistenten in de onderzochte periodes? Verschillen hierin lijken mij van belang. Waren er verschillen in opnamecapaciteit in de vergeleken periodes? Zoals bekend is de doorstroming op de SEH afhankelijk van de opnamecapaciteit op de verpleegafdeling. De observatie dat de doorstroming van opgenomen patiënten wel veranderde, maar die van de naar huis ontslagen patiënten niet, suggereert dat dit een rol zou kunnen spelen.

Het besproken onderzoek roept vragen op over de kosteneffectiviteit van de gekozen interventie. Extra inzet van medisch specialisten is duur. Als deze budget-neutraal moet verlopen, zal in tijd worden gecompenseerd. Een mogelijke kwaliteitswinst op de SEH wordt dan wellicht teniet gedaan door kwaliteitsverlies elders.

Ik sluit niet uit dat meer betrokkenheid van medisch specialisten, waaronder neurologen, bij de SEH tot kwaliteitsverbetering leidt, maar we moeten wel goed kijken waar de grootste meerwaarde van inzet van specialisten ligt. Een welbegrepen interpretatie van goed onderzoek kan daar bij helpen. Mijn conclusie is dat het besproken onderzoek in dit opzicht van minder waarde is dan naar voren komt uit deze ‘in het kort’.

Bob van Oosten, neuroloog Amsterdam UMC