‘mRNA-vaccins verhogen risico op myocarditis’

Jonge mannen lijken in de dagen na een tweede coronavaccinatie met een mRNA-vaccin een verhoogd risico te hebben op myocarditis. Een oorzakelijk verband is niet aangetoond, maar is wel aannemelijk. Dit blijkt uit een observationele studie van Dror Mevorach (Hadassah Medical Center, Israël) en collega’s (N Engl J Med. 2021;385:2140-9).

Nadat Israël in december 2020 was begonnen met de landelijke vaccinatiecampagne tegen SARS-CoV-2 met het mRNA-vaccin van Pfizer, kwamen in februari 2021 de eerste meldingen binnen van myocarditis na een coronavaccinatie. Vanaf dat moment startte actieve surveillance: artsen werden opgeroepen alle gevallen van myocarditis sinds december 2020 te rapporteren aan het ministerie van Gezondheid, ongeacht de vaccinatiestatus van de patiënt.

Tot eind mei 2021 werden 304 patiënten met mogelijke myocarditis gemeld, van wie er 283 waarschijnlijk myocarditis hadden. De helft van hen (n = 142) had maximaal 21 dagen voor de myocarditis optrad de eerste coronavaccinatie gehad, of maximaal 30 dagen ervoor de tweede dosis. Nog eens 14% (n = 40) was langer geleden gevaccineerd. De overige 36% (n = 101) was niet gevaccineerd.

De incidentie van myocarditis was het hoogst op dag 2, 3 en 4 na de tweede vaccinatie. In vergelijking met (nog) niet gevaccineerden hadden gevaccineerden een 2 maal zo hoog risico op myocarditis. Het grootste risicoverschil lag bij jonge mannen, met een risicoratio van 8,96 (95%-BI: 4,50-17,83) onder jongens in de leeftijd van 16-19 jaar. Bij 30-plussers was er geen verschil meer tussen gevaccineerden en ongevaccineerden.

Ook kwam myocarditis vaker voor dan in de jaren 2017-2019, toen er nog geen covid-19 en geen vaccin was, met een gestandaardiseerde incidentieratio (SIR) van 5,34 (4,48-6,40). Dit verhoogde risico in de gehele populatie komt vrijwel geheel door de sterke toename onder jonge mannen (SIR voor jongens in de leeftijd 16-19 jaar: 13,60; 95%-BI: 9,30-19,20). Zelfs in deze hoogrisicogroep ging het echter om kleine aantallen, met een incidentie van 1 op 6637 jongens in de leeftijd van 16-19 jaar.

Guy Witberg van het Beilinson Hospital (Petah Tikva, Israël) en collega’s onderzochten de medische dossiers van 54 patiënten met myocarditis na een coronavaccinatie (N Engl J Med. 2021;385:2132-9). Zij concluderen dat de myocarditis bij drie kwart van de patiënten mild verliep. De mediane opnameduur was 3 dagen (interkwartielafstand: 2-4) en 65% werd ontslagen zonder vervolgbehandeling. Slechts 1 patiënt raakte in een cardiogene shock. Een andere patiënt, die overigens een cardiale voorgeschiedenis had, overleed 1 dag na ontslag aan een onbekende oorzaak. Heropname kwam alleen voor bij een patiënt die bekend was met recidiverende pericarditis.

Op basis van deze gegevens is het aannemelijk dat inenting met mRNA-vaccins het risico op myocarditis verhoogt, vooral voor jonge mannen kort na de tweede vaccinatie. Artsen moeten hier alert op zijn, al gaat het om kleine aantallen en verloopt de ziekte zelden fulminant.