Bij diabetesketenzorg goede verlaging cardiovasculaire risicofactoren

Geachte collega, Uw voorstel om als placebo groep te dienen leidt tot methodologische problemen. U bent lastig te blinderen en ook nog eens een zogeheten "tegenstander" en schijnbaar erg gemotiveerd om het tegenovergestelde aan te tonen. In dit geval is het, vermoed ik, niet moeilijk om het tegenovergestelde aan te tonen door het beter te te doen dan het gemiddelde. En ook leidt uw voorstel tot methodologisch problemen, het zal de patientenzorg ten goede kunnen komen door uw motivatie. Met vriendelijke groet, Gijs Landman

Geachte collega Landman,

U raakt daarmee de kern van mijn boodschap: natuurlijk is de motivatie van een behandelend arts van doorslaggevende betekenis. Hoe gemotiveerd zijn ook mijn collega's die DBC's in de Ketenzorg mogen declareren! Hoe gemotiveerd was men om aan dit onderzoek deel te nemen? Hoe gemotiveerd zou men zijn geweest om de cognitieve dissonantie tussen nut en inspanningen te rechtvaardigen? Zouden al die motieven niet zichtbaar zijn in het onderzoek? Mijn motieven zijn andere en daarmee een vergelijkbare confounder dan in het beschreven onderzoek.  Een onderzoeksopzet waarbij artsen niet gemotiveerd hun gegevens laten zien zie ik graag tegemoet.

vriendelijke groet,

Peter Leusink

Geachte collega Leusink,

Dank voor uw reactie op het door het NTvG geplaatste bericht over onze studie die recent in de BMJ Open is gepubliceerd [1].

Het transmurale ZODIAC project is in 1998 als een gecontroleerde prospectieve studie begonnen waarin standaard zorg werd vergeleken met 2 vormen van transmurale zorg [2]. De voorkeur van de deelnemende huisartsgroepen speelde een rol bij toewijzing van de praktijken aan standaard zorg of één van de interventiegroepen, waardoor de motivatie van de hulpverleners waarschijnlijk vergelijkbaar was. De resultaten lieten zien dat er verbetering in de kwaliteitsindicatoren werd waargenomen in beide interventiegroepen. De kwaliteitsindicatoren in de groep met standaard zorg bleven stabiel of verslechterden zelfs. Op basis van deze gunstige resultaten is het ZODIAC project inmiddels de standaard zorgvorm geworden in een groot deel van het Noordoosten van Nederland.

Onze studie in de BMJ Open beschrijft alleen maar de verbetering in de zorg, gemeten met de kwaliteitsindicatoren, in de loop der tijd. In de discussie van het artikel geven wij zelfs aan dat we geen uitspraken over causaliteit kunnen doen. Natuurlijk begint goede zorg met een goede hulpverlener en daarvoor heb je niet per definitie ketenzorg nodig. Met het oog op de huidige diabetesepidemie en daarmee samenhangende zorgkosten is ketenzorg wel een methode om kwalitatief goede zorg te leveren en tegelijkertijd de kosten beheersbaar te houden. Hoewel samenwerking in de diabetezorg in de eerste jaren in de regio Zwolle leidde tot een stijging van de kosten bleek er al na enkele jaren (drie tot vijf jaar) een situatie te ontstaan, dat de totale kosten per patiënt binnen de samenwerking lager bleken dan bij het doorgaan op de klassieke wijze. Het gunstiger worden van het kostenprofiel was met name een gevolg van minder opnames, minder verwijzingen, en het preferentieel gebruik van generieke medicatie.

drs. Kornelis J.J. van Hateren, huisarts in opleiding; dr. Nanne Kleefstra; prof. Henk J.G. Bilo, Diabetes Kenniscentrum, Isala Klinieken Zwolle

Referenties

1. van Hateren KJ, Drion I, Kleefstra N, Groenier KH, Houweling ST, van der Meer K, Bilo HJ. A prospective observational study of quality of diabetes care in a shared care setting: trends and age differences (ZODIAC-19). BMJ Open 2012;2:e001387.
2. Ubink-Veltmaat LJ, Bilo HJ, Groenier KH, Rischen RO, Meyboom-de Jong B. Sharded care with task delegation to nurses for type 2 diabetes: prospective observational study. Neth J Med 2005;63:103-110.