Kleurrijke verschillen

Een wereld waarin er tussen mensen geen verschillen (meer) zouden bestaan, zou waarschijnlijk snel onleefbaar worden. Het is juist de inter-individuele variabiliteit die kleur geeft aan het leven en die ervoor zorgt dat wij altijd wel mensen tegenkomen die ons met andere gedachten en gedragingen, op wat voor manier dan ook, kunnen beïnvloeden. Eén van de meer filosofische problemen die samenhangen met variabiliteit is wat je nu als ‘normaal’ zou moeten beschouwen. Voor zover het meetbare kenmerken betreft die in maat en getal zijn uit te drukken, vinden we gewoonlijk alles wat zich met een bepaalde bandbreedte rond het gemiddelde ophoudt normaal. De impliciete, maar niet geheel terechte, conclusie is dan dat de waarden aan de extremen van een gaussverdeling niet normaal zijn. Zeker in het geval van de bloeddruk of het cholesterol heeft dit geleid tot het stellen van, overigens door de tijd gekleurde, grenzen waarboven wij behandeling moeten overwegen.

De variabiliteit kan echter ook afhankelijk zijn van leeftijd, geslacht en etnische achtergrond. Zo komen wij in dit nummer van het Tijdschrift een voorbeeld tegen van een etnisch verschil dat van invloed zou kunnen zijn op ons medisch handelen. Marcel Levi bespreekt namelijk in een referaat (A4478; bl. 531) een onderzoek naar HbA1c-waarden bij mensen met een donkere huidskleur. De hogere waarden die nogal eens in deze groep worden gevonden zijn vaak toegeschreven aan een genetisch bepaalde variatie die voor die groep als normaal beschouwd zou kunnen worden. Het onderzoek laat volgens Levi echter zien dat deze verhogingen toch een reflectie zijn van een hogere glucoseconcentratie in het bloed, alhoewel de betekenis hiervan nog niet helemaal duidelijk is.

Charlotte van Noord en Arie Berghout leveren eveneens commentaar op de betreffende studie (A4404; bl. 500). Zij laten bovendien zien dat er veel meer verschillen bestaan tussen blanke en gekleurde mensen in uitkomsten van laboratoriumbepalingen, reactie op geneesmiddelen en complicaties van ziekten. In een samenleving die steeds kleurrijker wordt, is het goed dat de dokter zich dit terdege realiseert. Diagnostiek en therapie moeten steeds meer maatwerk worden en de dokter die dit goed in de vingers heeft (onder andere omdat hij of zij het NTvG goed leest) zal voor een patiënt zeker de beste dokter zijn (A4687; bl. 502).