Kijken en koken

Nog steeds doen wij als dokters wat we al jaren doen. Het maakt niet uit of je nu bedrijfsarts, chirurg of huisarts bent, al onze patiëntencontacten zijn klassiek van opzet. De patiënten maken een afspraak en op het afgesproken tijdstip verschijnen zij in een fraai afgeschermde ruimte in de praktijk of het ziekenhuis. Zittend tegenover de dokter doen zij hun verhaal. Blijkbaar bevalt dit model want het is al jaren ongewijzigd. Ook de uitvinding van de telefoon heeft weinig verandering in de opzet gebracht. Natuurlijk wordt de patiënt soms teruggebeld naar aanleiding van het klassieke contact in de spreekkamer, maar erg enthousiast gebeurt dit nog niet.

Zo’n 25 jaar na de grootschalige introductie van de personal computer lijken er haarscheuren in dit concept te ontstaan. In dit nummer vindt u een voorbeeld over teledermatologie (A4253; bl. 154). Met teledermatologie worden digitaal verzamelde gegevens, zoals foto’s van de huid, elektronisch overgedragen aan een dermatoloog die daar zijn mening over geeft. Erg handig als de fysieke afstand tussen patiënt en dermatoloog groot is. En wat belangrijker is, het werkt. Het leidt tot een afname van het aantal verwijzingen en omdat een consult bij de teledermatoloog goedkoper is, is het kosteneffectief.

Gaat dit initiatief navolging krijgen? Commerciële aanbieders schermen nu al met telepulmonologie en telecardiologie waarbij longfunctie en ecg’s worden bekeken. Hiervan is veel minder bekend of het wat oplevert voor dokter en patiënt. In elk geval lijkt het een groot voordeel dat patiënten binnen de eerste lijn gehouden kunnen worden. Dit doet me denken aan een initiatief dat recent het licht zag bij patiënten afhankelijk van kunstmatige intraveneuze voeding. Hierbij kan de insteekopening van de intraveneuze katheter infecteren en er moet dan actie worden ondernomen. Vroeger moesten de patiënten in dat geval naar het ziekenhuis, maar de meesten wonen ver weg. Nu communiceren deze patiënten met hun dokter via de iPad. Hierbij kan de dokter op afstand de insteekopening bekijken en adviezen geven. Reuze handig.

In dit nummer treft u ook een andere ontwikkeling aan die de toekomst duidt. In de geneeskunde gebruiken we steeds vaker een ‘kookboek’: soms lijken er meer protocollen dan ziektes te zijn. Toch kan geprotocolleerde zorg een belangrijke verbetering zijn voor de uitkomst van de patiëntenzorg, zoals recent in Australië is aangetoond bij patiënten met een beroerte (A4276; bl. 178). In Nederland worden wij als dokters gestimuleerd om deze initiatieven te ontwikkelen maar in het Verenigd Koninkrijk worden al (financiële) sancties opgelegd als een arts het protocol niet volgt. Niet koken volgens het recept wordt dan niets krijgen.