artikel
De behandeling van kwaadaardige bloedziekten is de laatste decennia spectaculair verbeterd. Dat is natuurlijk te danken aan het steeds listiger gebruik van chemotherapeutica. Groot nadeel van de intensieve behandeling is dat de functie van het beenmerg verdwijnt. Dat wordt momenteel opgevangen door stamcellen uit bloed of beenmerg af te nemen en die in een latere fase weer aan de patiënt terug te geven. Deze vorm van behandeling, zogeheten autologe stamceltransplantatie, wordt in Nederland jaarlijks bij zo’n 400 patiënten toegepast. Voor veel van deze patiënten is het de enige kans op genezing. In dit nummer van het Tijdschrift beschrijven Beckers en collega’s de resultaten van autologe stamceltransplantatie in Nederland (bl. 1852). Zij hebben de behandelresultaten onderzocht van patiënten die tussen 1980 en 2002 een transplantatie ondergingen. Het blijkt dat, mede door deze behandeling, de prognose van deze patiënten sterk verbeterd is. Terecht stellen de auteurs vast dat autologe stamceltransplantatie niet meer weg te denken is bij de behandeling van het multipel myeloom, het non-hodgkinlymfoom en bepaalde vormen van leukemie. Maar dit kost wel wat. Stamceltransplantaties zijn kostbare ingrepen. Dat is ook wel logisch als je bedenkt wat er voor nodig is. Je moet de stamcellen oogsten, selecteren, bewaren en weer infunderen. Bovendien moeten de patiënten op een speciale afdeling behandeld worden en er dienen vele voorzorgmaatregelen genomen te worden voordat een transplantatie door kan gaan. Voor een autologe stamceltransplantatie komt het geheel neer op circa 50.000 euro.
Nu is er veel mis met de bekostiging van deze behandeling. Een groot deel van stamceltransplantaties wordt namelijk eenvoudigweg niet vergoed. Als je een stamceltransplantatie voor een acute myeloïde leukemie ondergaat, wordt daar wel voor betaald, maar voor andere indicaties, zoals het multipel myeloom en het non-hodgkinlymfoom, bestaat geen tarief. In Nederland is het dan simpel: geen tarief, geen betaling. Dat betekent dat de ziekenhuizen voor deze behandeling geen cent ontvangen – en al jaren niet. Voor heel Nederland praten we dan toch over een slordige 21 miljoen die de ziekenhuizen zelf jaarlijks moeten ophoesten. Ik denk dat de tijd van liefdewerk oud papier over is. Willen we in Nederland de zorg waar we met z’n allen recht op menen te hebben, dan moet daar ook eerlijk voor betaald worden. Uit het artikel in dit nummer blijkt dat de plaats van autologe stamceltransplantatie bij de behandeling van kwaadaardige bloedziekten zo zoetjesaan wel bewezen is. Het wordt eens tijd dat de Nederlandse Zorgautoriteit wakker wordt en een tarief voor stamceltransplantatie in haar beleidsregels opneemt. Als we nalaten dit gat te repareren, dan is er binnenkort geen ziekenhuis in dit land waar nog getransplanteerd kan worden.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Tarief stamceltransplantatie
In het 'Redactioneel' van 9 oktober stelt Joost Drenth: 'Het wordt eens tijd dat de Nederlandse Zorgautoriteit wakker wordt en een tarief voor stamceltransplantatie in haar beleidsregels opneemt' .
De NZa stelt doorgaans niet op eigen initiatief nieuwe tarieven of prestaties vast, dat geschiedt op verzoek van veldpartijen of van VWS.
Dat er nu voor de ene indicatie wel en voor de andere indicatie geen vergoeding bestaat is het gevolg van de stand van zaken op het moment van het vaststellen van het huidige tarief. Breiden de algemeen geaccepteerde indicaties zich daarna uit dan dient dit te resulteren in een nieuwe aanvraag vanuit het werkveld.
Dus, wie in dit geval wakker moeten worden zijn de behandelaars c.q. hun beroepsvereniging!
R. Gardenbroek, voorzitter VAGZ
Stamceltransplantatie (reactie auteur)
De beroepsgroep heeft dat herhaaldelijk gedaan met alle andere stakeholders inclusief patiënten. Ik wijs U op het rapport van CVZ uit 2006, waarin deze problematiek al aan de orde kwam. Op grond hiervan is een advies richting minister is gegaan om
1. Indicaties bij te stellen cq op te nemen in WMBV en
2. de Nza opdracht te geven voor bijstelling tarief
Helaas is daarna weinig beweging geweest.
Joost P.H. Drenth
Referentie
Stamceltherapie en de zorgverzekering Op 23 november 2006 uitgebracht aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport., nummer 26078470.
http://www.cvz.nl/binaries/live/CVZ_Internet/hst_content/nl/documenten/rapporten/2006/rpt0611+stamceltherapie.pdf
Stamceltransplantatie
Drie aspecten zijn van belang: regelgeving (WBMV), bekostiging en financiering.
Regelgeving
De WBMV is op deze behandeling van toepassing, wat betekent dat VWS de eerste stap moet nemen door de WBMV aan te passen. Zonder opname van nieuwe indicaties in het planningsbesluit voor stamceltherapie kan en mag er formeel niets gebeuren. De praktijk is blijkbaar anders: VWS weet dat er ruimer dan het vigerende planningsbesluit wordt behandeld, maar doet niets: men past het planningsbesluit niet aan en men negeert (gelukkig) dat er openlijk ruimer behandeld wordt.
Bekostiging (hoe kom je aan je budget)
De NZa kan ook zonder dat de beleidsregel aangepast is de budget parameters in Beleidsregel CI 1125 en CI 1124 aanpassen als:
- CVZ akkoord is met de uitbreiding
- de NZa vindt dat het huidige bedrag van de budgetparameter gezien de uitbreiding van de indicaties niet meer toereikend is.
De aanpassing kan op verzoek van de veldpartijen of 'ambtshalve'. Dan kunnen instellingen met een vergunning voor die indicaties de betreffende budgetparameter mee gaan tellen en zo in principe een hoger budget gaan opbouwen (zie ook het CVZ rapport).
Financiering (hoe vul je dat budget, hoe declareer je)
Hier zit een grote adder!
De stamceltransplantatie valt in het A-segment. Dat betekent dat bekostiging (wat je uiteindelijk als budget te besteden hebt) en financiering (hoe je dat budget kan declararen/bij elkaar sprokkelen) niet op elkaar aansluiten. Voor de stamceltranplantatie betekent dit dat de NZa wel een hogere budgetparameter kan vaststellen, maar dat dit niet tot meer geld zal leiden. Immers, er vindt vooralsnog in 2011 geen aanpassing van de FB-structuur plaats (zie ook de site van de NVZ: 'Definitief geen FB-onderhoud voor 2011'). Sterker, door de voorgenomen korting zullen de budgetten dalen. Een verhoogde budgetparameter vaststellen levert niets op en heeft dus geen enkele zin.
Zou voor de stamceltransplantatie een hogere parameter gaan gelden, dan betekent dit alleen een verschuiving/verdringing binnen dezelfde som geld voor het ziekenhuis.
Daarnaast, van vele kanten wordt op VWS druk uitgeoefend om extra middelen beschikbaar te stellen. Het is begrijpelijk dat iedereen 'zijn' vraag uitermate relevant vindt, maar ik wens de minister (en het departement) veel sterkte bij het bepalen welke vraag al dan niet gehonoreerd kan worden.
Ik ben het op voorhand met u eens: logisch denken en gezondheidszorgfinanciering zijn twee geheel andere werelden!
Om terug te komen op mijn eerste reactie: de bal ligt niet bij de NZa, maar bij VWS: WBMV aanpassen en FB-onderhoud laten plegen.
Ruud Gardenbroek, voorzitter VAGZ