Niks simpel

Hoewel complexe technieken zoals artificiële intelligentie en genetische risicoscreening een grote vlucht nemen in de geneeskunde, willen we voor de praktijk graag simpele behandeladviezen. Van pillen accepteren we nog wel dat ze ingewikkelde doseringsschema’s kunnen vragen, maar van het mediterraan dieet, fysiotherapie of yoga willen we gewoon weten of het werkt of niet.

In dit nummer staat in die zin de werkzaamheid van een andere niet-medicamenteuze interventie ter discussie. Het betreft prehabilitatie; het drie tot zes weken voor een operatie werken aan je conditie en met betere voeding, minder drinken en roken de kans op complicaties en sterfte verkleinen. Klinkt zo logisch als wat. Begrijpelijk dat de Fit4Surgery-onderzoekers spreken van een ‘revolutionaire innovatie in de zorg’.

‘Vragen of een behandeling werkt of niet is te simpel’

Janneke Raaijmakers et al (D6815) voegen retrospectief verzamelde positieve cijfers toe aan de prehabilitatiediscussie bij patiënten met colorectale kanker. De opnameduur bleek na prehabilitatie korter en het optreden van chirurgische en algemene complicaties verminderd. In een kritisch commentaar (D7142) waarschuwen Thea Zonneveld-Heil en Huub Maas echter tegen oversimplificatie. Ze zien grote risico’s van selectiebias in prehabilitatiestudies. Is wel aangetoond dat het werkt bij erg kwetsbare of gewoon fitte mensen? En haken in de praktijk niet veel kandidaten af, zodat in veel prehabilitatiestudies de inclusie uiterst moeizaam verloopt? De patiënt wil zo snel mogelijk van de tumor af en uitstel van operaties blijkt logistiek lastig. Dus voor iedereen meerwaarde verwachten van prehabilitatie is volgens hen te simpel gedacht.

Te simpel lijkt evenzo de gedachte dat door het meedelen van alle genetische nevenbevindingen aan aanstaande ouders de prenatale screening wel zal verbeteren. Wybo Dondorp et al waarschuwen ertegen omdat het ook de nodige onzekerheid kan geven (D6802). In de media en op onze reactiepagina (blz. 36) wordt hierover ook een polemiek gevoerd.

Kortom, de duivel zit in het detail. Als we al zoeken naar simpele verbanden, dan maar het beste zoals Van Kooten en De Bie het deden in de regels van hun Simplisties Verbond: ‘Met je linkeroor luisteren naar de stem van je hart, maar tegelijkertijd met je rechteroor naar de stem van je verstand.’