Spraakverwarring

Erwin J.O. Kompanje
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:B2061

artikel

De trieste casus van de 12-jarige Archie Battersbee, die vanaf begin april op de IC van het Royal London Hospital werd verpleegd en op 7 augustus overleed, heeft in de mainstream en sociale media voor veel spraakverwarring gezorgd. Was de jongen nu wel of niet ‘hersendood’, had hij nog kans op overleven of niet, waren de minimale reacties die zijn moeder zag een hoopvol teken of niet?

Er werd wijdlopig door professionals en leken over gespeculeerd en gediscussieerd. Daarnaast laaide de discussie over ‘hersendood als dood’ weer op. Professionals en leken waren in verwarring, snapten er weinig van, maar wilden wel duiding geven.

‘Er werd wijdlopig gespeculeerd en gediscussieerd’

Het is van alle tijden. Toen in juli 2015 na het ongeval tijdens de Love Parade in Duisburg een vrouw hersendood was geraakt berichtte De Telegraaf: ‘Een 21-jarige vrouw ligt op sterven. Volgens de Duitse krant Bild is zij hersendood. Men houdt er rekening mee dat zij komt te overlijden.’ Dus stervende, reeds overleden en men houdt er rekening mee dat zij doodgaat. Spraakverwarring en onbegrip.

Ik heb nergens in beschikbare bronnen kunnen vinden dat Archie officieel ‘brainstem death’ was verklaard. Wel was duidelijk uit alle berichtgeving dat er geen enkele verbetering in zijn comateuze toestand was gekomen. Dat betekent dat de opgelopen hypoxische schade onherstelbaar is en doorbeademen en langer afwachten zinloos is.

Een patiënt hoeft niet hersendood te worden verklaard om de behandeling te mogen staken. Een patiënt moet echter wel volledig hersendood zijn om orgaandonatie mogelijk te maken, maar daarvan was bij deze jongen geen sprake. Als de moeder zegt dat zij minimale respons bij haar zoon waarnam is het verenigbaar met ernstige onherstelbare hersenschade, maar niet met hersendood. De minimale reacties zijn ook geen teken voor hoop of mogelijk herstel. Er werd in de media gesteld dat de vaststelling van de hersendood incorrect was omdat de jongen na het staken van de beademing kort had liggen gaspen. De hersendood was waarschijnlijk nooit vastgesteld en gaspen is verenigbaar met onherstelbare catastrofale hersenschade. Spraakverwarring.

Verontrustender was het dat artsen, waaronder een cardiopulmonaal chirurg, op sociale media stelden dat hersendood niet en alléén de stilstand van circulatie van hart en bloed als dood te zien was. Als dit waar zou zijn dan zouden chirurgen bij de uitname van organen voor transplantatie bij hersendode patiënten de dood veroorzaken. Door deze uitlatingen neemt de spraakverwarring toe en zullen leken, die stellen dat hersendode patiënten levend zijn, vanuit professionele hoek bevestiging en argumenten voor hun desinformatie vinden. Helaas.

Auteursinformatie

Erwin J.O. Kompanje is onderzoeker op het gebied van de klinisch-ethische aspecten van IC-geneeskunde bij het Erasmus MC. Hij is een van de 5 vaste columnisten voor het NTvG.

Contact E.J.O. Kompanje (erwinkompanje@me.com)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties