Kwalitatief onderzoek is niet inferieur

Kwalitatief onderzoek had in de geneeskunde lange tijd weinig prestige. Vaak verkeerd begrepen en meer iets voor sociologen. Maar ook de geneeskunde begint de waarde van dit soort onderzoek te ontdekken. Gelukkig maar, want zonder kwalitatief onderzoek laat je heel veel vragen liggen.

Kwalitatief onderzoek is net zo hard nodig als kwantitatief. Je kunt voortdurend de noodklok luiden met verontrustende cijfers over de vaccinatiegraad of over dat steeds meer uitbehandelde patiënten in het buitenland zorg zoeken, maar alleen met tellen ben je er dan niet. Wat beweegt die ouders? Daar kom je alleen achter door de hoe-, wat- en waarom-vragen te stellen, en voor de beantwoording daarvan is kwalitatief onderzoek nodig.

Het NTvG publiceert regelmatig kwalitatief onderzoek en we vonden het tijd worden om onze methodologieserie te verrijken met een ‘Stand van zaken’-artikel over hoe je een kwalitatief onderzoek moet lezen (D2857). Rijkelijk laat moet ik bekennen als je bedenkt dat we de serie ‘Methodologie van onderzoek’ in 2012 startten. Dat heeft allemaal te maken met de fixatie op kwantitatief onderzoek en daarmee samenhangend de bereidheid van onderzoeksfondsen dit soort studies te financieren. Probeer maar eens een studie gefinancierd te krijgen waarin de hoe-, wat-, waarom-vragen ten aanzien van therapietrouw worden beantwoord. Ook hadden veel e-healthstudies met negatief resultaat helemaal niet uitgevoerd hoeven te worden als eerst kwalitatief goed opgezet onderzoek was gedaan. Dat ‘goed opgezet’ is nog wel een ding, maar dat geldt ook voor kwantitatief onderzoek.

In het NTvG is kwalitatief onderzoek zeer welkom, als het maar van het juiste soort is. In de genoemde ‘Stand van zaken’ leest u hoe u naar kwalitatief onderzoek moet kijken. Ook kunt u in dit nummer met eigen ogen zien hoeveel bruikbare informatie een kwalitatieve studie kan opleveren: Hillen en collega’s zochten uit wat uitbehandelde patiënten in het buitenland zoeken en hoe hun Nederlandse dokters daar weer op reageren (D2513). Veel dokters zullen daar in de praktijk direct iets mee kunnen.