Spiegeltjes en kraaltjes voor de patiënt

Patiënten krijgen beter inzicht in de prestaties van ziekenhuizen. Dat maakt onze minister ze wijs door het Kwaliteitsvenster voor ziekenhuizen te lanceren. Aan de hand van 10 thema’s maken ziekenhuizen hun prestaties zichtbaar. Een snelle klik op de 10 vensters maakt duidelijk dat de patiënt weer eens door onze bestuurders wordt bedot. De tijd dat je de effectiviteit van medische behandelingen mocht afmeten aan gemakkelijk te meten zaken zoals de diameter van een coronair, het kleiner worden van een tumor of een lagere bloeddruk ligt gelukkig ver achter ons. ‘Patient reported outcomes’, daar gaat het om. Uitkomsten die er toe doen is het credo voor de dokters en wetenschappers. Niet voor de zorgverbeteraars. Die hebben hun eigen verzonnen niet gevalideerde meetinstrumenten en mogen daar bakken geld, bedoeld voor zorg, aan uitgeven (A6957).

Een blik achter de kwaliteitsvensters van onze minister leert dat er geen enkele moeite is gedaan informatie te geven die er werkelijk toe doet. Er is geteld wat beschikbaar is en geteld kan worden. Wat moet ik met het venster keurmerken en al die predicaten van zorgverzekeraars? Zijn die gebaseerd op objectieve, reproduceerbare en voor de patiënt belangrijke zorguitkomsten? Wat te denken van de tevredenheid van de medewerkers? Hebben patiënten enig idee hoe die wordt gemeten en hoe weinig medewerkers die vragenlijsten invullen? Die werkbelevingsonderzoeken zijn door commerciële bureaus verzonnen om raden van bestuur gelukkig te maken en ongeschikt om kwaliteit van zorg te meten.

Toch lijken er ook vensters te zijn waar de patiënt iets aan zou kunnen hebben. Bij het venster ‘pijn’ veer ik op. Ik zie dat in een willekeurig goed aangeschreven ziekenhuis 91% van de operatiepatiënten geen ernstige pijn heeft binnen 72 uur na de operatie. Dat klinkt misschien goed maar is het niet. Geen pijn vanaf dag 1 moet de norm zijn. Misschien moet ik ook wel weten bij welke operaties dat dan is en dan heb ik het nog niet eens over de discrepantie in cijfers die door ziekenhuizen worden gerapporteerd en die uit wetenschappelijk onderzoek komen. Kortom, aan dit soort pijncijfers heb ik niks. En zo valt er op al die vensters heel veel af te dingen. Het is een schaamlap voor het gebrek aan de cijfers die werkelijk de kwaliteit van zorg meten. Natuurlijk is er ook een venster met het paradepaardje van onze minister: het sterftecijfer. Daar is al heel veel over gezegd maar op pagina 968 legt Olaf Dekkers nog een keer uit dat je daar echt geen kwaliteit van zorg mee kunt meten (A7783). Ik heb maar één advies aan ziekenhuizen. Doe niet mee aan deze flauwekul, dicht die vensters en durf je te onderscheiden met zaken die er wel toe doen.