Een vrouw met knobbeltjes in de borst

Casus

Een 61-jarige vrouw werd door haar huisarts naar de chirurg verwezen wegens sinds 8 jaar langzaam toenemende knobbels in de rechter mamma met recidiverende abcessen. Patiënte had 23 jaar eerder een lumpectomie met okselklierdissectie ondergaan voor een invasief ductaal carcinoom van de rechter mamma (pT1N1M0), gevolgd door chemotherapie en radiotherapie (25 x 2 Gy en een boost van 7 x 2 Gy op het tumorbed). Wij zagen een vitale vrouw met een sterk vervormde rechter borst. In het laterale bovenkwadrant palpeerden we een harde massa (diameter: 6 cm) met strak gespannen huid eroverheen. Centraal boven deze massa bevond zich een ulcus, met hierin een witte knobbel, waaruit pus draineerde (figuur a). In en onder de bestraalde huid bevonden zich nog zo’n 20 kleinere noduli. Mammografie toonde uitgebreide verkalking van het klierweefsel (figuur b). Vanwege de klachten door ontstekingen en de grootte van de massa werd de gehele borst verwijderd. Pathologisch onderzoek bevestigde de diagnose ‘calcificatie van het mammaweefsel zonder maligniteit’.

Weefselcalcificatie van de mamma is een zeldzaam, laat effect van radiotherapie. Deze aandoening is bij 19 andere patiënten beschreven, bij wie de aandoening gemiddeld 20 jaar na bestraling met hoge doses werd gediagnosticeerd. De oorzaak van weefselcalcificatie is mogelijk gerelateerd aan aantasting van celmembranen en neerslag van calcium in mitochondria, met celdood en necrose tot gevolg. Bij de diagnose van late bestralingseffecten is het essentieel om eerst een recidief van de maligniteit uit te sluiten. Behandeling is in principe expectatief. Bij klachten kan een operatie worden overwogen.

Diagnose

Weefselcalcificatie als laat effect van radiotherapie.