Waarom dit onderzoek?
Bariatrische chirurgie in een gespecialiseerd centrum zou mogelijk betere resultaten geven dan behandeling in een niet-gespecialiseerd centrum, maar gaat gepaard met hogere kosten als gevolg van de noodzakelijke infrastructuur. Vergelijkende studies over de uitkomst van behandeling in gespecialiseerde en niet-gespecialiseerde centra ontbreken.
Onderzoeksvraag
Is er een verschil…
Bariatrische chirurgie alleen in een gespecialiseerd centrum?
In dit artikel wordt de conclusie getrokken dat het concentreren van bariatrische operaties níét leidt tot betere resultaten. Tijdens een recent aan dit onderwerp gewijd symposium van de Werkgroep Bariatrische Chirurgie (Consensusbijeenkomst Accreditatie, Bariatrische Werkgroep Nederland, februari 2008, Utrecht) kwamen wij tot een tegengestelde conclusie. Het bedoelde artikel vergelijkt de mortaliteit en morbiditeit van gespecialiseerde centra [zogenaamde 'centers of excellence' met meer dan 125 procedures per jaar] met die van niet-gespecialiseerde centra [1]. De mortaliteit in beide groepen bedroeg 0,1%, en het percentage complicaties was met 6,3 en 6,4 niet significant verschillend. Deze gerapporteerde mortaliteit en morbiditeit zijn opvallend laag in deze hoogrisicopatiëntengroep. Een recente meta-analyse rapporteerde een mortaliteit van 0,2-1,9%; er traden complicaties op bij 20% van de patiënten [2]. Een verklaring voor de bijzonder goede uitkomsten van de niet-gespecialiseerde centra in deze publicatie is dat in deze ziekenhuizen gemiddeld 79 procedures per jaar werden verricht, en het dus in feite hoogvolumecentra zijn. Overigens werd in de besproken studie wél een omgekeerd evenredige relatie tussen volume en complicaties gevonden (oddsratio 1,78) met een significant beter resultaat voor centra die meer dan 500 procedures verrichtten.
Voor de uitkomsten van bariatrische zorg is behalve ziekenhuisvolume ook het volume per chirurg belangrijk. In de besproken studie is deze factor niet betrokken. Indien alle uitkomsten van de andere studies over dit onderwerp in de overweging worden betrokken, luidt de conclusie dat bariatrische chirurgie wél in gespecialiseerde centra moet plaatsvinden.
De Werkgroep Bariatrische Chirurgie zal binnenkort haar voorstellen voor het verbeteren van de kwaliteit door accreditatie van centra en chirurgen bekendmaken.
Literatuur
[1] Livingston EH. Bariatric surgery outcomes at designated centers of excellence versus nondesignated programs. Arch Surg. 2009;144:319-25.
[2] Maggard MA, Shugarman LR, Suttorp M, Maglione M, Sugerman HJ, Livingston EH, et al. Meta-analysis: surgical treatment of obesity. Ann Intern Med. 2005;142:547-59.
St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein/Utrecht
Maurits de Brauw, chirurg
mede namens de Werkgroep Bariatrische Chirurgie