Multidisciplinaire richtlijn ‘Herkenning en behandeling van chronische pijn bij kwetsbare ouderen’

Conflict of interest: none declared. Financial support: this guideline was drawn up with support of a subsidy from the Netherlands institute for health research and development ‘ZonMW’ (KKCZ project 150020039).

Chronic pain in vulnerable elderly people is still poorly recognized and treated, both at home and in hospitals and care and nursing homes.
Vulnerable elderly people experience and express pain differently to relatively healthy adults, especially when they suffer from cognitive impairment or specific conditions.
Determining the nature and severity of the pain requires the use of pain assessment instruments that have been validated for use in vulnerable elderly people.
Effective treatment of pain demands careful diagnosis and pharmacological and non-pharmacological interventions that have proven effectiveness in vulnerable elderly people.
The combination of multiple morbidity and poly-pharmacy increases the chance of side-effects and complications. In addition, the pharmacokinetic and pharmacodynamic characteristics of many drugs are different in vulnerable elderly people.
The advice is to start with a lower dose of pain medication and gradually build up a level on the basis of pain relief and side-effects (‘start low, go slow!’).

Samenvatting

Chronische pijn bij kwetsbare ouderen wordt nog steeds slecht herkend met onderbehandeling als gevolg, zowel thuis als in ziekenhuizen en verzorgings- en verpleeghuizen.
Kwetsbare ouderen ervaren en uiten hun pijn anders dan relatieve gezonde volwassenen, zeker als zij cognitieve beperkingen of specifieke aandoeningen hebben.
Het vaststellen van de aard en de ernst van de pijn vraagt om gebruik van scoringsinstrumenten die gevalideerd zijn voor toepassing bij kwetsbare ouderen.
Goede pijnbehandeling vergt zorgvuldige diagnostiek, farmacologische én niet-farmacologische interventies die bewezen effectief zijn bij kwetsbare ouderen.
De combinatie van multimorbiditeit en polyfarmacie verhoogt de kans op het optreden van bijwerkingen en complicaties. Daarnaast zijn de farmacokinetische en farmacodynamische eigenschappen van veel geneesmiddelen anders bij kwetsbare ouderen.
Het advies is om te starten met een lagere dosis pijnmedicatie en langzaam een spiegel op te bouwen op basis van de pijnverlichting en de bijwerkingen (‘start low, go slow’).

Artikelinformatie

28 augustus 2012

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A4606

Vakgebied

Publieke gezondheidszorg

GGZ

Anesthesiologie en pijn

Auteursinformatie

LUMC, afd. Public Health en Eerste lijnsgeneeskunde, Leiden.

Prof.dr. W.P. Achterberg, specialist ouderengeneeskunde.

Verenso, Utrecht.

Drs. C.M. de Ruiter, beleidsmedewerker.

Orbis Medisch en Zorgconcern, Sittard.

Drs. C.M.E.E. de Weerd-Spaetgens, klinisch geriater.

Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik, Utrecht.

Drs. P. Geels, specialist Ouderengeneeskunde.

KNMP Geneesmiddel Informatie Centrum, Den Haag.

Drs. A. Horikx, apotheker.

Nederlands Huisartsen Genootschap, Utrecht.

Drs. M.M. Verduijn, apotheker.

Contact prof.dr. W.P. Achterberg (w.p.achterberg@lumc.nl)

Verantwoording

* Namens de multidisciplinaire richtlijnwerkgroep ‘Herkenning en Behandeling van chronische pijn bij kwetsbare ouderen’.
Deze multidisciplinaire richtlijn is ontwikkeld met de bijdragen van de betrokken werkgroepleden, experts en referenten van de volgende participerende organisaties: Verenso (specialisten ouderengeneeskunde); LOC, Zeggenschap in zorg (LOC); het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM); het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG); de Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG); de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP); de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA); de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP); Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN); de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Geriatrie (NVFG); Ergotherapie Nederland (EN); het Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP).
Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: deze richtlijn kwam tot stand met subsidie van ZonMW (KKCZ project 150020039).
Aanvaard op 15 maart 2012

Auteur	Belangenverstrengeling
Wilco P. Achterberg	ICMJE-formulier
Corinne M. de Ruiter	ICMJE-formulier
Chantal M.E.E. de Weerd-Spaetgens	ICMJE-formulier
Paul Geels	ICMJE-formulier
Annemieke Horikx	ICMJE-formulier
Monique M. Verduijn	ICMJE-formulier